بررسی اثرات نامتقارن رابطه مبادله بر تراز تجاری ایران: آزمون منحنی های J و S با استفاده از روش NARDL

در این پژوهش، به بررسی کشش پذیری تراز تجاری ایران از رابطه مبادله در قالبی غیرخطی و نامتقارن در بازه زمانی ۲۰۱۸-۱۹۷۸ پرداخته شده است. بر اساس شواهد، برخلاف نتایج حاصل از برآورد خطی الگوی ARDL که نشان داد رابطه مبادله در کوتاه مدت و بلندمدت اثری مثبت بر تراز تجاری دارد؛ با بررسی مدل غیرخطیNARDL ، رابطه مبادله و قیمت نفت اثراتی نامتقارن بر تراز تجاری نشان دادند. تاثیر اثر افزایشی رابطه مبادله بر تراز تجاری در کوتاه مدت برابر با ۵۸۳۱/۰- و در بلندمدت برابر با ۹۲۲/۱ و معنادار مشاهده شد. درحالی‎که تاثیر اثر کاهشی رابطه مبادله بر تراز تجاری در کوتاه مدت برابر با ۴۳۳۰/۲ و بی معنا و در بلندمدت برابر با ۳۴۱۲/۰- و معنادار گزارش شد. به طوری که اثر افزایشی رابطه مبادله در کوتاه مدت با کاهش تراز تجاری و در بلندمدت با بهبود تراز تجاری همراه بوده است. بنابراین رابطه مبادله در کوتاه مدت و بلندمدت دارای اثرات نامتقارن بر تراز تجاری است و وجود منحنی S و منحنی J در اقتصاد ایران مورد تایید قرار میگیرد. دیگر نتایج نیز نشان داد که افزایش ها در قیمت نفت در کوتاه مدت اثری مثبت و در بلندمدت اثری منفی بر تراز تجاری دارد؛ اما کاهش ها با اثری معنادار همراه نبودند. به نحوی که بهبود قیمت نفت در کوتاه مدت، سبب افزایش تراز تجاری می‎شود؛ اما در بلندمدت به کاهش تراز تجاری میانجامد. این وضعیت پدیده بیماری هلندی در ایران را تایید می کند.

Keywords:

رابطه مبادله , تراز تجاری , اقتصاد ایران , روش خطی ARDL , روش غیرخطی NARDL. طبقه بندی JEL: F۱۹ , F۳۲ , O۵۳ , C۳۲