بررسی کارایی توابع انتقال رسوب در مدل عددی GSTARS

بررسی و شناخت مسائل مربوط به تغییرات رودخانه ها یکی از عوامل مهم در علوم هیدرولیک رسوب و مهندسی رودخانه است. این مطالعات می تواند به کمک مدل های فیزیکی، ریاضی و یا هردو انجام گیرد، ولی به دلیل محدویت های مالی و زمانی، مدل های ریاضی عمومی تر بوده و اغلب مورد استفاده قرار می گیرند. در پژوهش حاضر از مدل ریاضی GSTARS به منظور مطالعه فرسایش و رسوبگذاری و انتخاب مناسب ترین تابع در بازه ای به طول ۱۲/۵ کیلومتر از رودخانه تالار در استان مازندران استفاده شد. شبیه سازی مدل بر اساس داده های هندسی ۵۵ مقطع عرضی سال ۱۳۸۵، دبی روزانه ایستگاه هیدرومتری شیرگاه واقع در ابتدای بازه و مشخصات رسوب انجام شد. صحت سنجی مدل با استفاده از مقاطع عرضی نقشه برداری شده در سال ۱۳۹۰ نشان داد معادله انتقال رسوب یانگ، بیشترین تطابق را با واقعیت داشته و می تواند برای پیش بینی روند تغییرات بستر رودخانه مورد استفاده قرار گیرد. میزان رسوب خارج شده از بازه با استفاده از رابطه یانگ، معادل ۸۵۹۰ تن در سال برآورد شد. همچنین بررسی پروفیل طولی رودخانه با توابع انتقال رسوب مختلف نشان داد بازه مطالعاتی در محدوده انتهایی دارای روند فرسایشی بوده و قابلیت برداشت شن و ماسه را ندارد.

Keywords:

Bed changes , Talar river , Numerical simulation , Erosion and sedimentation , Sediment calibration , تغییرات بستر , رودخانه تالار , شبیه سازی عددی , فرسایش و رسوبگذاری , واسنجی رسوبی.