نوزایی اسلامی و انسان گرایی دینی در قرن چهارم هجری

قرن چهارم را دوره ی نوزایی اسلامی، و گاهی میان پرده ی شیعی ایرانی در تاریخ اسلام می دانند. در این روزگار، شاهد زایش نوعی انسان گرایی هستیم که حتما تحت تاثیر مولفه های ایرانی و شیعی بوده است. این انسان گرایی همچون اومانیزم اروپا در رنسانس قرن پانزدهم، بیشتر جنبه ادبی دارد تا فلسفی، اما بر خلاف آن، سمت و سوی دینی دارد. روایتگر و در عین حال، یکی از بازیگران اصلی این انسان گرایی ابوحیان توحیدی است که هم فلسفه دان است، هم ادیبی در طراز بالا، اما آنچه در این نوشتار، مورد توجه است، گرایش های انسانی وی و نیز تقریرهای اوست از انسان گرایی این دوره. در این نوشتار می خواهیم ویژگی ها ودرونمایه های این انسان گرایی را که قرن ها پیش از نوزایی مغرب زمین رخ داده و چه بسا در آن نیز اثرگذار بوده است، بازبشناسیم ودر عین حال، تفاوت های آن را با همتای اروپایی اش نشان دهیم.هم ادیبی در طراز بالا، اما آنچه در این نوشتار، مورد توجه است، گرایش های انسانی وی و نیز تقریرهای اوست از انسان گرایی این دوره. در این نوشتار می خواهیم ویژگی ها ودرونمایه های این انسان گرایی را که قرن ها پیش از نوزایی مغرب زمین رخ داده و چه بسا در آن نیز اثرگذار بوده است، بازبشناسیم ودر عین حال، تفاوت های آن را با همتای اروپایی اش نشان دهیم.

Keywords:

انسان گرایی دینی , نوزایی اسلامی , ابوحیان توحیدی , قرن چهارم هجری , اومانیزم , رنسانس