توصیفی از تغییرات میانگین دهه ای بارش طی ماه های فصل گرم در ناحیه خزری

 تغییر مشخصه های بارش از جمله جلوه های قابل توجه پدیده تغییر اقلیم است. تغییر میزان بارش به­ویژه در فصل گرم سال بر بسیاری از پدید­ه­های اقلیمی، محیطی و همچنین بر بسیاری از فعالیت­های بشر اثر دارد. در این پژوهش سعی گردید تا تغییرات دهه ای میانگین بارش ماهانه فصل گرم ناحیه خزری مورد ارزیابی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف از داده­های روزانه بارش فصل گرم، ۳۸۵ ایستگاه همدید، اقلیم شناسی و باران­سنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاه های باران­سنجی وزارت نیرو طی بازه زمانی ۲۰۱۶-۱۹۶۶ (۵۱ سال) با تفکیک مکانی ۳ × ۳ کیلومتر استفاده­ شده­ است. نتایج بیانگر این است که، بیشینه شیو مکانی میانگین بارش و به تبع آن هسته پربارش از جنوب­ غربی دریای خزر به­ سمت ارتفاعات البرز و شرق ناحیه میل یافته است، این نشانگر جابه­ جایی هسته های پربارش­ها به ­سمت این مناطق می­باشد. علاوه براین وسعت مکانی بارش­ های کم­ مقدار رو به فزونی است. بر مبنای پژوهش های پیشین می توان این تغییرات را به تغییرات سامانه­های موثر بر بارش ناحیه خزری (جابه جایی شمال سوی تاوه قطبی و پرفشار جنب حاره و نیز مسیر چرخندهای مدیترنه ای) نسبت داد. همچنین با در نظر گرفتن سیر افزایشی دما در فصل تابستان و کاهش تباین دمایی دامنه ها و سواحل، کاهش گستره زیر تاثیر فرایندهای همرفتی، بارش تابستانه نیز کاهش یافته است.

Keywords:

Precipitation , Climatic changes , Precipitation trends , Warm season precipitation , Caspian coast , بارش , تغییرات اقلیمی , روند بارش , بارش فصل گرم , ناحیه خزری