واکاوی روایی- تاریخی و تاریخگذاری برخی از اخبار هجرت به حبشه بر مبنای تحلیل شبکه اسناد و منبع اولیه

قاسم بستانی; مینا شمخی; علی مطوری; عیسی محمودی مزرعاوی

واکاوی روایی- تاریخی و تاریخگذاری برخی از اخبار هجرت به حبشه بر مبنای تحلیل شبکه اسناد و منبع اولیه

Publish place: A Quarterly Journal Of HISTORICAL STUDIES OF ISLAM، Vol: 13، Issue: 51

Publish Year: 1400

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: Persian

This Paper With 32 Page And PDF Format Ready To Download

دریافت فایل کامل Paper

Certificate
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

https://civilica.com/doc/1429987

شناسه ملی سند علمی:

JR_PTE-13-51_001

تاریخ نمایه سازی: 28 فروردین 1401

Abstract:

اخبار هجرت برخی از مسلمانان به حبشه از مهم ترین اخبار تاریخ صدر اسلام است که در منابع متعددی نقل شده است. این اخبار علاوه بر لزوم تحلیل تاریخی، متنی و سندی، نیازمند تاریخ گذاری با هدف رسیدن به زمان پیدایش و رواج آنها توسط راویان و نیز زمان راه یافتن آنها به منابع حدیثی اولیه است. از آنجا که موضوع هجرت برخی از مسلمانان به حبشه در صدر اسلام، یک مسئله تاریخی است که در منابع روایی گزارش شده است، تحلیل و بررسی آن نیز می بایست به روش ترکیبی روایی-تاریخی انجام شود. در این پژوهش که به صورت تحلیلی و به روش کتابخانه ای انجام گرفته، زمان پیدایش و رواج اخبار هجرت به حبشه با دو روش تاریخ گذاری مبتنی بر تحلیل شبکه اسناد و روش مبتنی بر منبع حدیثی اولیه، مورد بررسی قرار گرفته است. ترسیم شبکه اسناد بصری به روش ینبل برای یافتن حلقه های مشترک اصلی و فرعی در اسناد این اخبار و نیز بررسی منابع متقدم، نشان می دهد که منشا پیدایش این اخبار در قرن دوم یا نیمه اول قرن سوم قمری بوده و این اخبار در آن زمان جعل شده و یا دست کم رواج پیدا کرده اند. علاوه بر آن، نتیجه این پژوهش مشخص می کند که مطرح شدن برخی از موضوعات در اخبار هجرت به حبشه، با برخی از گزاره های تاریخی مانند زمان تشریع برخی از احکام، در تناقض است. اخبار هجرت برخی از مسلمانان به حبشه از مهم ترین اخبار تاریخ صدر اسلام است که در منابع متعددی نقل شده است. این اخبار علاوه بر لزوم تحلیل تاریخی، متنی و سندی، نیازمند تاریخ گذاری با هدف رسیدن به زمان پیدایش و رواج آنها توسط راویان و نیز زمان راه یافتن آنها به منابع حدیثی اولیه است. از آنجا که موضوع هجرت برخی از مسلمانان به حبشه در صدر اسلام، یک مسئله تاریخی است که در منابع روایی گزارش شده است، تحلیل و بررسی آن نیز می بایست به روش ترکیبی روایی-تاریخی انجام شود. در این پژوهش که به صورت تحلیلی و به روش کتابخانه ای انجام گرفته، زمان پیدایش و رواج اخبار هجرت به حبشه با دو روش تاریخ گذاری مبتنی بر تحلیل شبکه اسناد و روش مبتنی بر منبع حدیثی اولیه، مورد بررسی قرار گرفته است. ترسیم شبکه اسناد بصری به روش ینبل برای یافتن حلقه های مشترک اصلی و فرعی در اسناد این اخبار و نیز بررسی منابع متقدم، نشان می دهد که منشا پیدایش این اخبار در قرن دوم یا نیمه اول قرن سوم قمری بوده و این اخبار در آن زمان جعل شده و یا دست کم رواج پیدا کرده اند. علاوه بر آن، نتیجه این پژوهش مشخص می کند که مطرح شدن برخی از موضوعات در اخبار هجرت به حبشه، با برخی از گزاره های تاریخی مانند زمان تشریع برخی از احکام، در تناقض است.

Keywords:

Determining the dates of Hadiths , main common ring , sub-common ring , emigration to Abyssinia. , تاریخ گذاری احادیث , حلقه مشترک اصلی , حلقه مشترک فرعی , هجرت به حبشه

Authors

قاسم بستانی

Chamran martyr University of Ahwaz

مینا شمخی

Shahid Chamran University of Ahvaz, Department of Quranic and Hadith Sciences

علی مطوری

Shahid Chamran University of Ahvaz, Department of Quranic and Hadith Sciences

عیسی محمودی مزرعاوی

Shahid Chamran University of Ahvaz, Department of Quranic and Hadith Sciences

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :

– Aghaei, Seyed Ali (Fall ۲۰۰۶), Article "Historiography of Narrations ...
– .................................... (Winter ۲۰۱۰), Article "The phenomenon of a common ...
– Ibn Abihatam, Abd al-Rahman ibn Muhammad (۱۲۷۱ AH), Al-Jarh ...
– Ibn Abi Shaybah, Abdullah (۱۴۰۹ AH), Al-Musnaf, research by ...
– Ibn Abi Asim, Ahmad (۱۴۱۱ AH), Al-Ihad and Al-Muthani, ...
– Ibn Athir, Izz al-Din Ali ibn Muhammad (۱۴۰۹ AH), ...
– ........................................................................ (۱۴۱۷ AH), Al-Kamil Fi Al-Tarikh, research: Omar Abdul ...
– Ibn Ishaq, Muhammad (۱۳۹۸ AH), Sira of Ibn Ishaq, ...
– Ibn al-Iraqi, Ahmad ibn Abd al-Rahim (۱۴۱۵ AH), Modelsin, ...
– Ibn Hobban, Muhammad (۱۳۹۳ AH), Al-Thaqat, Hyderabad, Deccan, India: ...
– ........................................... (۱۳۹۶ AH), The injured from the narrators, the ...
– .......................................... (۱۴۱۱ AH), famous scholars of Al-Masar, research of ...
– Ibn Hajar Asqalani, Ahmad Ibn Ali (۱۴۰۳ AH), Tabaqat ...
– .............................................................. (۱۳۷۹ AH), Fath al-Bari Sharh Sahih al-Bukhari, edited ...
– Ibn Homid, Abdul Hamid (۱۴۰۸ AH), Almontakhab min Musnad ...
– Ibn Hanbal, Ahmad (۱۴۲۱ AH), Al-Musnad, research of Shoaib ...
– Ibn Khuzaymah, Abu Bakr Muhammad ibn Ishaq (۱۴۲۴ AH), ...
– Ibn Rahwiyah, Ishaq Ibn Ibrahim (۱۴۱۲ AH), Al-Musnad, research ...
– Ibn Sa'd, Muhammad (۱۹۶۸), Al-Tabqat al-Kubra, research by Ehsan ...
– Ibn Abd al-Barr, Yusuf ibn Abdullah (۱۴۱۲ AH), AlstiAab ...
– Ibn Uday, Abdullah (۱۴۱۸ AH) , Al-Kamil Fi Dhafa ...
– Ibn Qutluboga, Qasim (۱۴۳۲ AH), Al-Thoqat, Men man lam ...
– Ibn Kathir, Ismail Ibn Umar (۱۴۱۸ AH), Albedayeh wa ...
– .............................................. (۱۴۳۲ AH), Altakmil filgarh wa Altaeedil, Yemen: Publication ...
– .............................................. (۱۴۲۰ AH), Tafsir Al-Quran Al-Azeem, research by Sami ...
– Ibn Mu'in, Yahya (۱۳۹۹ AH), History of Ibn Mu'in ...
– .............................. (?), History of Ibn Mo'in (Al-Darmi narration), research ...
– Ibn Mansour, Saeed (۱۴۰۳ AH), Alsunan, research of Habib-ur-Rehman ...
– Ibn Hisham, Abdul Malik (۱۳۷۵ AH), Al-Sira Al-Nabawiyyah, research ...
– Abu Dawud al-Sajistani, Sulayman ibn Ash'ath (۱۴۳۰ AH), Sunnis, ...
– ........................................................................... (۱۴۱۹ AH), Maerefat Alsahabah, research by Adel bin ...
– ........................................................................... (۱۴۰۶ AH), Dalael Alnubuwah, Research d. Mohammad Rawas ...
– Ibn Taghri Bardi, Yusuf (?), Al-Manhal Al-Safi and Al-Mustafa ...
– Al-Amin, Ahmad (۲۰۱۲), Fajr al-Islam, Cairo: Publication of the ...
– Al-Awda, Sulayman bin Hamad (?), Marwiyat al-Hijra ...
– Bukhari, Muhammad ibn Isma'il (۱۴۲۲ AH), Al-Sahih, research by ...
– Bazar, Abu Bakr Ahmad (۲۰۰۹), Al-Musnad (Al-Bahr Al-Zakhar), research ...
– Islamic Encyclopedia Foundation (۱۹۸۳), Tehran: Islamic Encyclopedia Foundation ...
– Baha'i Ameli, Baha'u'llah Muhammad ibn Husayn (۱۴۰۶ AH), Explanation ...
– Bayhaqi, Ahmad Ibn Hussein (۱۴۰۵ AH), The Evidence of ...
– The ruler of Neyshabur, Muhammad ibn Abdullah (۱۴۱۱ AH), ...
– Free Ameli, Muhammad ibn Hassan (۱۴۰۳ AH), Shiite means ...
– Baghdadi's sermon, Ahmad ibn Ali (۱۴۲۲ AH), History of ...
– Darqatani, Ali ibn Umar (۱۴۰۳ AH), The weak and ...
– Zahabiya, Muhammad ibn Ahmad (۱۳۸۲ AH), The level of ...
– ........................................................... (۲۰۰۳), History of Islam and the death of ...
– .......................................................... (۱۳۸۷ AH), Diwan of the weak and abandoned, ...
– .......................................................... (۱۴۰۶ AH), mentioning the names of my speech ...
– .......................................................... (۱۴۰۵ AH), The Journey of the Proclamation of ...
– Royani, Muhammad ibn Harun (۱۴۱۶ AH), Al-Musnad, research by ...
– The lineage of Ibn al-Ajami, Ibrahim ibn Muhammad (۱۴۰۶ ...
– Soheiliyah, Abd al-Rahmanah (۱۴۲۱ AH), Al-Rawd al-Anaf fi Sharh ...
– Sheikh Mufid, Muhammad ibn Muhammad ibn Nu'man Akbari (۱۴۱۴ ...
– Tabatabai, Mohammad Hossein (?), Tafsir Al-Mizan, Qom: Qom Teachers ...
– Tabarani, Sulayman ibn Ahmad (?), Al-Mujam al-Kabir, research by ...
– Tabarsiyya, Fadl Ibn Hassan (۱۴۱۵ AH) , Majma 'al-Bayan ...
– Tabari, Muhammad ibn Jarir (۱۳۸۷ AH), Tarikh al-Tabari, Beirut: ...
– Tarkhan, Ibrahim Ali, article "Islam and the Islamic kingdoms ...
– Tayalsi, Suleiman bin Daud (۱۴۱۹ AH), Al-Musnad, research d. ...
– Ajliya, Ahmad ibn Abdullah (۱۴۰۵ AH), Tarikh al-Thaqat, Dar ...
– Aghili, Muhammad ibn Amr (۱۴۰۴ AH), Al-Dadafa Al-Kabir, Beirut: ...
– Ala'i, Khalil bin Kikldi (۱۴۱۷ AH), Al-Mukhtaltin, Cairo: Al-Khanji ...
– .......................................... (۱۴۰۷ AH), Jame 'al-Tahsil fi Ahkam al-Marasil, Beirut: ...
– Kashani, Mullah Fathullah (۱۳۳۳ AH), Interpretation of the method ...
– Klini, Mohammad Ibn Ya'qub (۱۳۶۳ AH), Al-Kafi, research by ...
– Goldtsehir, Ignats / et al. (۲۰۱۵), Dating of Hadith ...
– Muhammad ibn Abdul Wahab (?), The Three Principles and ...
– Mazi, Yusuf ibn Abd al-Rahman (۱۴۰۰ AH), refinement of ...
– Muslim, Ibn Hajjaj (?) , Al-Sahih, research by Muhammad ...
– Maghltay Ibn Qalij, Aladdin (۱۴۲۲ AH), Completion of the ...
– Motsky, Harald (۲۰۱۵), Islamic Hadith (Origins and Evolution), edited ...
– Manisi, Samia Abdul Aziz (۱۴۲۱ AH), Islam al-Najashi and ...
– Women, Ahmad Ibn Shoaib (۱۳۹۶ AH), The weak and ...
– ............................................... (۱۴۲۳ AH), Mashikha, Mecca: Publisher of the world ...
– .............................................. (۱۴۲۳ AH), Zikr al-Mudalsin, Mecca: Publisher of the ...
– Horofets, Yusuf (۱۴۲۱ AH), Al-Maghazi Al-Awli and his authors, ...
– آقایی، سید علی (پاییز ۱۳۸۵)، «تاریخ گذاری روایات بر ...
– ................... (زمستان ۱۳۸۹)، «پدیده حلقه مشترک در روایات: تبیین ...
– ابن ابی حاتم ، عبدالرحمان بن محمد (۱۲۷۱ق)، ...
– ابن ابی شیبه، عبدالله (۱۴۰۹ق)، المصنف، تحقیق کمال یوسف ...
– ابن ابی عاصم، احمد (۱۴۱۱ق)، الاحاد و المثانی، تحقیق ...
– ابن اثیر، عزالدین علی بن محمد (۱۴۰۹ق)، اسد الغابه ...
– .................................................... (۱۴۱۷ق)، الکامل فی التاریخ، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، ...
– ابن اسحاق، محمد (۱۳۹۸ق)، سیره ابن اسحاق، تحقیق سهیل ...
– ابن العراقی، احمدبن عبدالرحیم (۱۴۱۵ق)، المدلسین، تحقیق د. رفعت ...
– ابن حبان ، محمد (۱۳۹۳ق)، الثقات، ج۵، ۶، ۷، ...
– .......................... (۱۳۹۶ق)، المجروحین من المحدثین و الضعفاء و الکذابین، ...
– .......................... (۱۴۱۱ق)، مشاهیر علماء الامصار، تحقیق مرزوق علی ابراهیم، ...
– ابن حجر عسقلانی ، احمدبن علی (۱۴۰۳ق)، طبقات المدلسین، ...
– ..................................................... (۱۳۷۹ق)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، تصحیح محب ...
– ابن حمید، عبدالحمید (۱۴۰۸ق)، المنتخب من مسند بن حمید، ...
– ابن حنبل ، احمد (۱۴۲۱ق)، المسند، تحقیق شعیب ...
– ابن خزیمه، ابوبکر محمدبن اسحاق (۱۴۲۴ق)، صحیح ابن خزیمه، ...
– ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم (۱۴۱۲ق)، المسند، تحقیق د. ...
– ابن سعد، محمد (۱۹۶۸م)، الطبقات الکبری، تحقیق احسان عباس، ...
– ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله (۱۴۱۲ق)، الاستیعاب فی معرفه ...
– ابن عدی، عبدالله (۱۴۱۸ق) ، الکامل فی ضعفاء الرجال، ...
– ابن قطلوبغا، قاسم (۱۴۳۲ق)، الثقات ممن لم یقع ...
– ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (۱۴۱۸ق)، البدایه و النهایه، ...
– .......................................... (۱۴۳۲ق)، التکمیل فی الجرح و التعدیل، ج۲، یمن: ...
– ابن معین ، یحیی (۱۳۹۹ق)، تاریخ ابن معین ...
– ......................... [بی تا]، تاریخ ابن معین (روایه الدارمی)، تحقیق ...
– ابن منصور، سعید (۱۴۰۳ق)، السنن، تحقیق حبیب الرحمن الاعظمی، ...
– ابن هشام ، عبدالملک (۱۳۷۵ق) ، السیره النبویه، تحقیق ...
– ابوداود سجستانی ، سلیمان بن اشعث (۱۴۳۰ق)، السنن، تحقیق ...
– ابونعیم اصفهانی ، احمدبن عبدالله (۱۳۹۴ق)، حلیه الاولیاء ...
– ......................................................... (۱۴۱۹ق)، معرفه الصحابه، تحقیق عادل بن یوسف العزازی، ...
– ......................................................... (۱۴۰۶ق)، دلائل النبوه، تحقیق د. محمد رواس قلعه ...
– ابن تغری بردی، یوسف [بی تا]، المنهل الصافی و ...
– الامین، احمد (۲۰۱۲م)، فجر الاسلام، قاهره: نشر موسسه الهنداوی ...
– بخاری، محمدبن اسماعیل (۱۴۲۲ق)، الصحیح، تحقیق محمد زهیربن ناصر ...
– ............................................ [بی تا]، التاریخ الکبیر، ج۱، ۸، حیدرآباد دکن: ...
– بزار، ابوبکر احمد (۲۰۰۹م)، المسند (البحر الزخار)، تحقیق محفوظ ...
– بهائی عاملی، بهاء الدین محمدبن حسین (۱۴۰۶ق)، توضیح المقاصد، ...
– بیهقی، احمدبن حسین (۱۴۰۵ق)، دلائل النبوه، ج۲، بیروت: دار ...
– حاکم نیشابوری، محمدبن عبدالله (۱۴۱۱ق)، المستدرک علی الصحیحین، ...
– حر عاملی، محمدبن حسن (۱۴۰۳ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل ...
– خطیب بغدادی، احمدبن علی (۱۴۲۲ق)، تاریخ بغداد، تحقیق ...
– دارقطنی، علی بن عمر (۱۴۰۳ق)، الضعفاء و المتروکون، ج۲، ...
– ذهبی ، محمدبن احمد (۱۳۸۲ق)، میزان الاعتدال فی نقد ...
– ...................................... (۲۰۰۳م)، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر، تحقیق د. ...
– ...................................... (۱۳۸۷ق)، دیوان الضعفاء و المتروکین، مکه: نشر مکتبه ...
– ...................................... (۱۴۰۶ق)، ذکر اسماء من تکلم فیه و هو ...
– ...................................... (۱۴۰۵ق)، سیر اعلام النبلاء، تحقیق گروهی از محققین ...
– رویانی، محمدبن هارون (۱۴۱۶ق)، المسند، تحقیق ایمن علی ابویمانی، ...
– زرکلی، خیرالدین(۲۰۰۲)، الاعلام، ج۴، بیروت، دار العلم للملایین ...
– سبط ابن العجمی، ابراهیم بن محمد (۱۴۰۶ق)، التبیین لاسماء ...
– سهیلی ، عبدالرحمان (۱۴۲۱ق)، الروض الانف فی شرح ...
– شراب، محمدبن محمدحسن (۱۴۱۱ق)، المعالم الاثیره فی السنه و ...
– شیخ مفید، محمدبن محمدبن نعمان (۱۴۱۴ق)، مسار الشیعه فی ...
– طباطبایی ، محمدحسین [بی تا]، تفسیر المیزان، ج۱۳، ...
– طبرانی، سلیمان بن احمد [بی تا]، المعجم الکبیر، تحقیق ...
– .......................................... [بی تا] ، المعجم الاوسط، تحقیق طارق بن ...
– ......................................... (۱۴۰۴ق)، الاحادیث الطوال، تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی، ...
– طبرسی ، فضل بن حسن (۱۴۱۵ق) ، مجمع البیان ...
– طبری، محمدبن جریر (۱۳۸۷ق)، تاریخ الطبری، ج۲، بیروت: دار ...
– طرخان، ابراهیم علی (۱۹۵۹)، «الاسلام و الممالک الاسلامیه بالحبشه ...
– طیالسی، سلیمان بن داود (۱۴۱۹ق)، المسند، تحقیق د. محمدبن ...
– عجلی ، احمدبن عبدالله (۱۴۰۵ق)، تاریخ الثقات، [بی جا]: ...
– عقیلی، محمدبن عمرو (۱۴۰۴ق)، الضعفاء الکبیر، ج۱، ۲، ۴، ...
– علائی، خلیل بن کیکلدی (۱۴۱۷ق)، المختلطین، قاهره: نشر مکتبه ...
– ......................................... (۱۴۰۷ق)، جامع التحصیل فی احکام المراسیل، بیروت: نشر ...
– العوده، سلیمان بن حمد [بی تا]، مرویات الهجره، [بی ...
– کاشانی، ملا فتح الله (۱۳۳۳ش)، تفسیر منهج الصادقین فی ...
– کلینی، محمدبن یعقوب (۱۳۶۳ش)، الکافی، تحقیق علی اکبر غفاری، ...
– گلدتسیهر، ایگناتس و همکاران (۱۳۹۴ش)، تاریخ گذاری حدیث (روش ...
– ابن عبدالوهاب، محمد [بی تا]، الاصول الثلاثه و ادلتها، ...
– مزی، یوسف بن عبدالرحمن (۱۴۰۰ق) ، تهذیب الکمال فی ...
– مسلم، ابن حجاج [بی تا] ، الصحیح، ...
– مغلطای بن قلیج، علاء الدین (۱۴۲۲ق)، اکمال تهذیب الکمال، ...
– موتسکی، هارالد (۱۳۹۴ش)، حدیث اسلامی (خاستگاه ها و سیر ...
– منیسی، سامیه عبدالعزیز (۱۴۲۱ق)، اسلام النجاشی و دوره فی ...
– نسایی ، احمدبن شعیب (۱۳۹۶ق)، الضعفاء و المتروکون، حلب: ...
– ...................................... (۱۴۲۳ [الف])، مشیخه، مکه مکرمه: نشر دار عالم ...
– ...................................... (۱۴۲۳ [ب])، ذکر المدلسین، مکه مکرمه: نشر دار ...
– هوروفتس، یوسف (۱۴۲۱ق)، المغازی الاولی و مولفوها، ترجمه د. ...

نمایش کامل مراجع