آنالیز عنصری و تحلیل آماری ترکیبات تشکیل دهنده ابسیدین های به دست آمده از محوطه تل-خاری در منطقه پاسارگاد با استفاده از روش میکروپیکسی

مطالعه و اندازه ­گیری ترکیبات عنصری نمونه­ های ابسیدین از اهمیت خاصی در بین پژوهشگران برخوردار است، زیرا با آگاهی از ترکیبات عنصری ابسیدین­ های باستانی، می توان اطلاعات بسیار ارزنده ­ای در زمینه بررسی تجارت و نقل و انتقالات جوامع اولیه بدست آورد. در این طرح پژوهشی،۱۷ نمونه از ابسیدین­ های محوطه پیش از تاریخی تل خاری پاسارگاد که در طی دو فصل کاوش، در سال­های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ بدست آمده­اند، با استفاده از روش میکروپیکسی مورد آنالیز عنصری و بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، با استفاده از عناصر اصلی و کم مقدار اندازه­ گیری شده در ترکیبات ابسیدین­ ها و مقایسه آنها با منابع شناخته شده ابسیدین در آناتولی و ارمنستان و همچنین استفاده از تحلیل­ های آماری و نمودارهای پراکندگی دو یا سه بعدی، طبقه­ بندی و بررسی منشا ابسیدین­ های تل خاری انجام شده است. نتایج بررسی­ های آنالیز عنصری نشان می ­دهد که دو گروه کاملا متمایز در این ابسیدین­ ها قابل شناسایی است که بر اساس عناصر مختلفی، از جمله اکسیدهای آهن، منگنز، تیتانیم و آلومینیم قابل تفکیک هستند. همچنین با مقایسه ابسیدین­ های محوطه تل خاری با محوطه­ های مختلفی از آناتولی و ارمنستان مشخص شد که ترکیبات ابسیدین ­های گروه اول تل خاری با نمونه ­هایی از معدن بینگول A از آناتولی و ابسیدین­ های گروه دوم تل خاری نیز با نمونه­ هایی از معادن ننزی­داغ، پاسینلر و میدان­ داغ در آناتولی مرکزی و شرقی ترکیبات یکسانی دارند. بنابراین این احتمال که ابسیدین­ های بدست آمده در تل خاری از منابع ابسیدین آناتولی با استفاده از یک شبکه انتقال و تجارتی با مسافت بسیار طولانی که در حدود ۱۰۰۰ تا ۱۹۰۰ کیلومتر بوده است، بسیار محتمل است.

آنالیز عنصری و تحلیل آماری ترکیبات تشکیل دهنده ابسیدین های به دست آمده از محوطه تل-خاری در منطقه پاسارگاد با استفاده از روش میکروپیکسی Keywords:

Obsidian , Tole Khari , Pasargad , Elemental Analysis , Statistic Analysis , Provenance Studies , ابسیدین , تل خاری پاسارگاد , میکروپیکسی , آنالیز عنصری , آنالیز آماری , منشایابی