بررسی تکنیک های خبری رسانه های ماهواره ای فارسی زبان درخصوص انتخابات ۱۴۰۰ (مطالعه برنامه های سیاسی سه شبکه من و تو، ایران اینترنشنال و بی بی سی فارسی)

استفاده از رسانه ها برای مقاصد سیاسی مشخص، اگرچه سابقه ای دیرینه دارد؛ اما با پدید آمدن تلویزیون، ابعاد گسترده تری به خود گرفته است. استفاده "کندی و نیکسون" از تلویزیون در مبارزات انتخاباتی، نمونه کلاسیک استفاده از این رسانه برای مقاصد سیاسی است که به سرعت گسترش پیدا کرد؛ به نحوی که در ادبیات متاخر ارتباطات سیاسی، از آن تحت عنوان «سیاست رسانه ای شده» صحبت می شود. با ایجاد گسترش شبکه های ماهواره ای و اینترنتی، استفاده از تلویزیون برای اهداف سیاسی که پیش تر محدود به مقاصد سیاسی داخلی بود، به عرصه سیاست خارجی نیز کشیده شد و کشورهای استعماری با پخش فراملی برنامه های تلویزیونی خود برای کشورهای هدف، اهداف سیاسی خود را از این طریق پیگیری کردند و عنوان"دیپلماسی رسانه ای" به این کار خود دادند (شانکلمن، ۱۳۸۲: ۱۰۲).گسترش فناوری های ارتباطات در دهه آخر قرن بیستم، تحولات گسترده ای در زندگی آدمی به وجود آورده است. این فناوری ها عامل اصلی گذار از جامعه صنعتی به جامعه شبکه ای، محسوب می شوند. در این میان، اینترنت که مثل هوا در همه جای کره زمین جریان یافته، مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و جامعه جدیدی را تحت عنوان جامعه شبکه ای شکل داده است که در آن، ابعاد مختلف زندگی انسان، ازجمله ابعاد سیاسی، دستخوش تغییر و تحول شده است. ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده و این تغییرات در حوزه های مختلف زیست ایرانیان به ویژه زیست جهان سیاسی ایرانیان قابل مشاهده است. در سال های اخیر، نه تنها شبکه های اجتماعی گسترش پیدا کرده اند، بلکه تلویزیون های ماهواره ای با رویکرد حرفه ای تر و سروشکل مخاطب پسند، جهان جدیدی را به روی ایرانیان گشوده اند. میزان نفوذ این شبکه ها به حدی است که بسیاری از متخصصان حوزه رسانه، معتقدند که قدرت مطبوعات کاغذی و تلویزیون جمهوری اسلامی رو به افول است. قدرت جریان سازی، گفتمان سازی آشکار و پنهان، نفوذ در توده شهروندان و بهره گیری از نظر افراد آکادمیک و سیاسی خارج از ایران، تنها گوشه هایی از قدرت نمایی این تلویزیون ها هستند که با به کارگیری خبرنگاران، سردبیران و مجریان حرفه ای، رویه های جدیدی را پیش چشم شهروندان ایرانی گشوده اند؛ بنابراین، نیاز است تا درباره تلویزیون های بیگانه و رویکردهای سیاسی آن ها مطالعه دقیقی صورت گیرد. مطالعه حاضر، با این هدف انجام شده است که نگاهی به رویکردهای سه تلویزیون "بی بی سی"، "اینترنشنال" و "من و تو" در ۶ ماهه اخیر در خصوص ایران داشته باشد؛ اما دلیل انتخاب این سه رسانه این است که این شبکه ها برخلاف رسانه ی مانند VOA (صدای آمریکا) سعی می کنند در پوشش بی طرفی، اخبار و تحلیل ها را در قالبی حرفه ای و با جهت گیری خاص سیاسی به مخاطب القا کند. ناگفته پیداست که بی طرفی یکی از اصول مهم خبر محسوب می شود و سنجش میزان بی طرفی در یک خبر تا حدود زیادی ارزش خبر را در نظر مخاطب مشخص می سازد. به عبارت دیگر، خبر باید قبل از هرگونه پیش داوری و جانب داری عین حقیقت را در ذهن مخاطب حک کند و به طور دقیق، صحیح و عینی از یک رویداد گزارش دهد.