بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه سنجش نگرش به سالمندی (AAQ)

پرسشنامه اختصاصی سنجش نگرش به سالمندی (AAQ) از رایج ترین ابزارهای مورد استفاده برای ارزیابی نگرش به سالمندی است. پرسشنامه مذکور شامل ۲۴ گویه در سه بعد تغییرات جسمانی ، رشد عاطفی و مشکلات روانی- اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف ترجمه و تعیین روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه AAQ انجام گرفته است. این پژوهش از نوع مطالعات روش شناختی است که روی ۲۰۰ فرد سالمند انجام شد. پس از کسب مجوز از طراح ابزار، ترجمه بر اساس پروتکل سازمان سلامت جهان در خصوص فرایند ترجمه و تطابق ابزارها به نسخه فارسی انجام شد. سپس بررسی پایایی پرسشنامه (همسانی درونی و ثبات) و روایی شامل روایی کیفی صوری، محتوا، مقایسه گروه های شناخته شده و روایی ملاکی (سنجش همبستگی بین نسخه فارسی پرسشنامه AAQ با پرسشنامه های ۳۶SF- و WHOQOLصورت گرفت. میانگین انحراف معیار سنی مشارکت کنندگان ۶/۲۸±۶۷/۶۶ بود. بیش از نیمی از آنان (۵/۵۰ درصد) را زنان تشکیل می دادند. میزان همسانی درونی(آلفای کرونباخ) برای زیر مقیاس ها رضایت بخش بود (۰/۸۹- ۰/۸۰). آزمون- پس آزمون در دو مرحله، با فاصله زمانی دو هفته تکمیل گردید و با استفاده از آزمون شاخص همبستگی درون خوشه ای اندازه گیری شد(ICC) (۰/۹۷ ) صورت گرفت. نمره ابعاد بین نسخه فارسی پرسشنامه AAQ برمبنای جنسیت و سطح تحصیلات نشان دهنده افتراق بر اساس پارامتر مذکور بود. روایی ملاکی بیانگر همبستگی معنادار بین غالب ابعاد نسخه فارسی پرسشنامه AAQ و نمره کل آن با ۳۶SF- و WHOQOLبود. نتایج نشان داد این پرسشنامه دارای پایایی و روایی مناسب، نمره گذاری ساده، و قابلیت به کارگیری درموقعیت های مختلف همچون مراکز درمانی، سراهای سالمندان، منازل و مراکز تحقیقاتی توسط ارائه دهندگان خدمات بهداشتی است. پیشنهاد می گردد در مطالعات آینده، روایی سازه نسخه فارسی پرسشنامه AAQ در حجم نمونه بزرگتری با استفاده از تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گیرد.

Keywords:

Validation , Persian version , AAQ , Attitudes to Ageing , nursing home , Quality of Life , ترجمه , اعتباریابی , نسخه فارسی , ابعاد پرسشنامه AAQ , نگرش به سالمندی , کیفیت زندگی