روش حل دوراهه های اخلاقی بر اساس حکمت ۲۸۹ نهج البلاغه

یکی از مسائل مهم در حوزه اخلاق کاربردی حل دوراهه های اخلاقی است که بر پایه روش هایی صورت می گیرد. روش های اصل گرایی، قرینه گرایی و موازنه متفکرانه، از مهم ترین روش های رایج در حل چالش ها و دوراهه های اخلاقی است. هر یک از این روش ها با نقایصی همراه است. در حکمت ۲۸۹ نهج البلاغه امام علی؟ع؟ برای حل دوراهه های اخلاقی روشی را پیشنهاد می دهند که بر اساس فرایندی چندمرحله ای و مبتنی بر همه ابعاد وجودی فاعل اخلاقی _ شامل بعد معرفتی، عاطفی و رفتاری _ شخص بتواند ضمن آگاهی معرفتی و قلبی نسبت به دوراهه اخلاقی، تصمیم مقتضی را اتخاذ کند. این روش که با ارجاع دو یا چند گزینه اخلاقی به نفس فاعل اخلاقی آغاز می شود با قضاوت درونی شخص ادامه می یابد و فاعل اخلاقی با عرضه دوراهه به درون، آنچه را که به هوای نفس نزدیک تر است می یابد و با آن مخالفت می کند. ابعاد مختلف این روش اخلاقی، مولفه ها و مراحل آن، مسئله ای است که مقاله حاضر به روش توصیفی _ تحلیلی عهده دار تبیین آن است.

Keywords:

دوراهه اخلاقی , روش اخلاقی , اخلاق کاربردی , حکمت ۲۸۹ نهج البلاغه , حل تعارض اخلاقی