تحلیل آماری از استعاره های علیت در کتاب الشواهد الربوبیه ملاصدرا

نظریه استعاره های مفهومی بیان می دارد که فهم مفاهیم انتزاعی به واسطه مفاهیم عینی و کمتر انتزاعی امکان پذیر می شود. لیکاف و جانسون، «علیت» را به عنوان یکی از مفاهیم انتزاعی معرفی می کنند که به واسطه استعاره های مفهومی گوناگونی فهم و توصیف می شود. علیت، چه در زبان متعارف و روزمره و چه در متون علمی و تخصصی، به واسطه ساز و کارهای شناختی واحدی مفهوم سازی می شود. این پژوهش در چارچوب نظریه استعاره مفهومی، واژگان گوناگونی را که به منظور توصیف علیت در کتاب الشواهد الربوبیه به کار گرفته شده است، تحلیل می کند. مهم ترین استعاره های مفهومی به کاررفته در الشواهد الربوبیه در توصیف علیت استخراج شده است. هر یک از این استعاره ها به واسطه مشتقات یک یا چند ریشه لغوی در متن کتاب ظهور و بروز می یابد. با محاسبه فراوانی به کارگیری تمام واژگانی که ذیل استعاره ای، علیت را توصیف می کنند، فراوانی آن استعاره در کتاب الشواهد الربوبیه استخراج می شود. استعاره های معرفی شده در این پژوهش به ترتیب فراوانی آماری در کتاب الشواهد الربوبیه عبارت اند از: «علیت حرکت به سمت خارج است» (۳۰۶)؛ «علیت اساس و پایه قرارگرفتن است» (۱۵۶)؛ «علت نقطه آغاز است» (۱۲۰)؛ «علیت ساختن است» (۱۱۷)؛ «علیت بر جای گذاشتن نشانه است» (۱۱۲)؛ «علیت انتقال دارایی ها است» (۶۱).

Keywords:

علیت , استعاره مفهومی , الشواهد الربوبیه , ملاصدرا , لیکاف