تشخیص سرولوژیکی و مولکولی ویروس لکه بافت مرده گل حنا (INSV) و معرفی برخی گیاهان زینتی میزبان ویروس از ۵ استان کشور

ویروس لکه بافت مرده گل حنا(INSV)   Impatiens necrotic spot virus از مهم ترین توسپویروس های جدا شده از گیاهان زینتی در دنیا و ایران می باشد که تاکنون در اغلب گلخانه های پرورش گیاهان زینتی در استان های تهران و مرکزی علائم ناشی از آلودگی به آن به صورت لکه های نکروزه برگی، کلروز و کوتولگی دیده شده است. این ویروس با توجه به خسارت وارده روی میزبان های زینتی کشور و کاهش کیفیت و کمیت در گیاهان آلوده و در مواردی مرگ کامل گیاه میزبان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای تعیین میزان آلودگی گیاهان زینتی به این ویروس در کشور، طی سال های ۹۰-۱۳۸۹ تعداد ۵۸۱ نمونه برگی از ۵۸ گونه زینتی مختلف با نشانه های لکه های نکروزه برگی، کلروز و کوتولگی شبیه به آلودگی به INSV  از مناطق عمده کشت و پرورش گیاهان زینتی در ۵  استان کشور (گیلان ۱۲۸ نمونه، مازندران ۱۵۹ نمونه، تهران ۱۲۲ نمونه، مرکزی ۱۰۸ نمونه، دزفول ۶۴ نمونه) جمع آوری و توسط آزمون سرولوژیکی الایزا (DAS-ELISA) از نظر آلودگی به ویروس لکه بافت مرده گل حنا INSV  مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشانگر آلودگی ۱۳/۲۰ درصد نمونه های جمع آوری شده به ویروس لکه بافت مرده گل حنا و انتشار آلودگی در ۴ استان از مناطق مورد بررسی بود. بیشترین آلودگی به ترتیب مربوط به استان های مرکزی با ۷/۲۸% آلودگی، تهران ۵/۲۴% آلودگی، مازندران ۰۱/۲۲% و گیلان ۴/۱۶% آلودگی بود و هیچ یک از نمونه های مورد بررسی مربوط به استان خوزستان به ویروس INSV آلوده نبودند. طبق بررسی های انجام شده در این تحقیق از ۵۸ گونه زینتی مورد بررسی ۳۳ گونه (۸۹/۵۶ %) به ویروس INSV آلودگی نشان دادند.تعدادی از گونه های دارای واکنش مثبت به ویروس INSV در سنجش الایزا، با آزمون زنجیره ای پلیمراز ( RT-PCR ) با به کارگیری جفت پرایمرهای اختصاصی و طراحی شده برای قسمت نوکلئوکپسید (N-gene) باعث تکثیر قطعه مورد انتظار آن ناحیه و تشکیل باند bp۷۷۷ در ژل آگاروز گردید. بر این اساس گیاهان آلسترومریا (مرکزی)، اریکا (مازندران و گیلان)، اسپات (مازندران و گیلان)، آهار (تهران)، آنتوریوم (گیلان و مازندران)، بنجامین (مرکزی و مازندران)، بنفشه (تهران)، بنفشه افریقایی (مرکزی و تهران)، پتوس (گیلان)، پیله آ (مرکزی)، جین جر (مازندران)، حنا (تهران و مازندران)، ختمی (مازندران، گیلان و مرکزی)، داودی (گیلان و مازندران)، دراسنا (گیلان)، دیفن باخیا (مازندران)، ﹸرز (مازندران، گیلان، مرکزی و تهران)، سلوی (مازندران و مرکزی)، سیکاس (مازندران)، سیسوس (مازندران)، سینگونیوم ابلق (مازندران)، شب بو (مرکزی)، شمعدانی (تهران و مرکزی)، فیکوس (مرکزی)، فیلودندرون (مرکزی و مازندران)، کاغذی (تهران)، کوروتن (تهران)، کوکب (مرکزی و تهران)، گازانیا (مرکزی و تهران)، گلایول (تهران)، مارگریت (مرکزی)، میخک (مرکزی و تهران) و همیشه بهار (مرکزی و تهران) به عنوان گیاه میزبان ویروس INSV معرفی می گردند. از میان ۳۳ گونه فوق الذکر بنجامین، بنفشه افریقایی، گلایول، سیسوس، سیکاس، فیکوس، ﹸرز، کاغذی و میخک به دلیل مشکلات استخراج مستقیم RNA از بافت برگی آنها با آزمون زنجیره ای پلیمراز ( RT-PCR ) در این تحقیق بررسی نشدند.