بررسی روشهای سنتی مقابله با کم آبی در مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی در سبزوار)

کمبود آب و نامنظم بودن بارش در فلات مرکزی ایران تاریخی طولانی دارد و مردمان هوشمند این دیار برای مقابله با خشکی و جبران کمبود آب در زمان مورد نیاز، شیوه هایی را ابداع کرده اند که ضمن حفظ حیات خود، پایه گذار کهن ترین تمدن بشری باشند. وجود بارانهای نامنظم و حرکت سیلابها در مناطق مختلف این دیار که بسیاری از سالهای بارندگی کافی و مناسب را به خود نمی دید مردم این دیار را به اندیشه استفاده از روان آبهای سطحی حاصل از بارندگی انداخت و با توجه به نیازهای خود در بخش های مختلف روشهای استحصال آب باران را تنوع بخشید. در این بررسی ضمن اشاره به موقعیت اقلیمی منطقه، راههای مقابله با کم آبی برای کاربردهای شرب انسان ، شرب دام و نیز زراعت بیان و با ذکر نوع سازه بکار برده شده در هر نوع، دلایل استفاده از این سازه ها ذکر گردیده است . سازه هایی که دراین بررسی مورد مطالعه قرار گرفته شامل آب انبار، بند، بندسار ، غدیر و یخدان می باشد. با توجه به اینکه این سازه ها هنوز به علت پویایی، در شرایط حال کاربرد دارند، پشینهاداتی در جهت حفظ، مرمت، اصلاح و بهره برداری بهینه از این فنون سنتی ارائه گردیده است.

Keywords:

کمبود آب , فنون سنتی , سازه , سبزوار آب انبار , بند , بند سار , غدیر , یخدان