مروری بر ساختارشناسی، بهینه سازی و کاربردهای چسب سریشم

سریشم یکی از مواد طبیعی است که از پروتئین پستانداران و ماهی ها ساخته شده و در آثار تاریخی و فرهنگی به عنوان آهار، ماده افزودنی در ترکیبات مختلف، پوشش دهنده در چوب، بست در نقاشی و مرکب استفاده می شود. در طی هزاران سال به مرور، برخی اصولی کلی برای ساخت چسب های حیوانی به وجود آمده است ولی بعد از انقلاب صنعتی و توسعه چسب های پلیمری به تدریج نحوه تهیه مناسب این چسب ها در مقیاس غیر صنعتی نیز رو به فراموشی نهاده است. هدف از انجام پژوهش حاضر آشنایی با ساختار چسب حیوانی سریشم، عوامل موثر در بهینه سازی این چسب، معرفی افزودنی های مختلف برای بهبود آن و نحوه شناسایی سریشم در آثار تاریخی و فرهنگی است. بر اساس نتایج به دست آمده، ساختار اصلی چسب حیوانی سریشم از پروتئینی بنام کلاژن که بیشترین توالی آمینو اسیدهای آن گلسین و پرولین است تشکیل شده، ازاین رو با توجه با ساختار فوق الذکر که نقش اصلی را در آماده و بهینه سازی سریشم دارد بایستیpH ، دما و وزن مولکولی به عنوان عوامل تاثیرگذار بر کیفیت کلاژن مورد توجه قرار گیرد، افزودنی هایی مانند گلیسرین، زاج سفید و عسل بر بهبود خواص سریشم ازجمله قدرت چسبندگی و انعطاف پذیری می تواند موثر واقع شود و در نهایت آنالیز های دستگاهی طیف سنجی جرمی و طیف سنجی زیر قرمز (FTIR) که برای شناسایی و تفکیک نوع سریشم ها کاربرد دارد، معرفی شده است.

Keywords:

سریشم , کلاژن , پوست , دما , حفاظت آثار فرهنگی , افزودنی ها