مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری، درمان پسخوراند زیستی و درمان ترکیبی آنها بر کیفیت خواب زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر

چکیده مقدمه: اضطراب  شایعترین  طیف  اختلالات روانپزشکی را تشکیل میدهد و یکی از انواع مهم آن، اضطراب فراگیر است. کیفیت خواب  احساس روانی است که بر کیفیت زندگی و احساس سلامتی فرد تاثیر می گذارد و منجر به تشدید علایم بیماری های جسمی روانی می گردد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان شناختی-رفتاری، درمان پسخوراند زیستی و درمان ترکیبی آنها بر کیفیت خواب زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بود. روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. در این پژوهش جامعه آماری کلیه زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر مراجعه به مطب روانپزشکی نوین شهر بروجرد در سال ۱۴۰۰ بودند و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۶۰ نفر از آنان انتخاب و در چهار گروه مساوی جایگزین شدند. گروه های آزمایش تحت درمان شناختی- رفتاری(۸ جلسه)،درمان پسخوراند زیستی(۸ جلسه)، درمان ترکیبی(۸ جلسه) قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخلهای دریافت نکردند و در لیست انتظار باقی ماندند. از مقیاس اختلال اضطراب فراگیر(Spitzer and et al, ۲۰۰۶) و پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ(Buysse and et al, ۱۹۸۹) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه­­ها با روش­های تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی در نرم افزار SPSS-۲۴ انجام شد. یافته­ها: نتایج نشان داد هر سه درمان مذکور در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه کنترل اثربخشی معناداری بر کیفیت خواب زنان مبتلا به اضطراب فراگیر داشتند(۰۵/۰>P). همچنین یافتههای پژوهش نشان داد که درمان ترکیبی در بهبود کیفیت خواب موثرتر از درمان شناختی-رفتاری و پسخوراند زیستی بود(۰۵/۰>P). نتیجه ­گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر و با توجه به اثربخشی بیشتر درمان ترکیبی پیشنهاد می­شود از درمان ترکیبی(درمان شناختی رفتاری همراه با پسخوراند زیستی) به عنوان یک شیوه­ درمانی برای کاهش مشکلات خواب در زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر در مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی استفاده شود.

Keywords:

Cognitive-Behavioral Therapy , Biofeedback Therapy , Integrating  Therapy , Sleep Quality , Generalized Anxiety Disorder , درمان شناختی-رفتاری , درمان پسخوراند زیستی , درمان ترکیبی , کیفیت خواب , اضطراب فراگیر