عوامل تاثیر گذار بر نحوه مقابله با استرس در زنان کارگر بر پایه «الگوی تلفیقی نظریه رفتاربرنامه ریزی شده و خودکارآمدی»

شیوه های مقابله با استرس مهم تر از ماهیت خود استرس است. مقابله با استرس از رفتارهای ارتقای سلامت بوده و رفتار تحت تاثیر عوامل پیچیده ای است. نظریه رفتار برنامه ریزی شده یک نظریه شناختی اجتماعی است که چارچوب مفیدی برای درک و پیش بینی رفتارهای بهداشتی فراهم می نماید و تلفیق آن با سازه خودکارآمدی توان پیشگویی کنندگی آن را افزایش می دهد. این مطالعه یک رویکرد کیفی بر پایه «الگوی تلفیقی نظریه رفتار برنامه ریزی شده و خودکارآمدی» با هدف شناخت عوامل موثر بر رفتار مقابله با استرس در زنان کارگر است. نمونه های مورد مطالعه ۷۰ نفر از زنان کارگر ۲۰ تا ۴۵ ساله شاغل در کارخانجات شهرک صنعتی عباس آباد پاکدشت بودند که در قالب ده گروه هفت نفره در جلسات بحث گروهی متمرکزحضور یافتند. نمونه گیری مبتنی بر هدف و با حداکثر تنوع صورت پذیرفت. پس از جمع آوری اطلاعات، قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان، قابلیت تصدیق و قابلیت انتقال رعایت شد. تحلیل داده ها نیز باروش تحلیل محتوا به شیوه قرارداد انجام شد.نگرش اکثر زنان کارگر به استرس به عنوان عامل موثر بر سلامت جسم و روح، غیبت از کار و افت کیفیت کار بود. اکثر شیوه های مقابله با استرس عبارت بودند از: فریاد کشیدن، تخلیه استرس به دیگران، صبر و سکوت، دعا خواندن و معنویات، گوش دادن به موسیقی و قدم زدن. اهمیت به نحوه درک و حمایت از سوی خانواده و کارفرما مهم ترین هنجار انتزاعی؛ همچنین روحیه حساس و ضعیف، نداشتن امنیت شغلی، شرایط کار پرفشار، خستگی و نداشتن آگاهی از مهارت های برخورد با استرس، مهم ترین موانع درک شده بود. با آموزش مهارت های زندگی، درک و حمایت اجتماعی بهتر و ایجاد امکان مشاوره خودکارآمدی و قصد زنان در مقابله با استرس افزایش خواهد یافت.با برقراری جلسات منظم، تشویق زنان به انعکاس نارسایی ها و مشکلات محیط کار، آموزش مهارت های مقابله با استرس و راه اندازی مراکز مشاوره در محل کار می توان گامی موثر در جهت پیشبرد ارتقای سلامت روان در زنان کارگر برداشت.

Keywords:

Women workers , Stress , Theory of planned behavior , Qualitative , استرس , زنان کارگر , نظریه رفتار برنامه ریزی شده , خودکارآمدی , مطالعه کیفی