ارزیابی میزان تغییرات کمی منابع آب سطحی متاثر از زلزله سرپل ذهاب با استفاده از داده های ماهواره ای

پیشینه و هدف زلزله علاوه بر­­اثرهای مخرب بر­سازه هایی که به دست انسان ساخته­ شده­اند، بر منابع آب­های سطحی نیز اثرات متفاوت دارد. همواره رخداد زلزله ها بسته به شدت، زمان، جهت و عمق آن، باعث افزایش یا کاهش دبی آب می شود. حتی ممکن است باعث جریان یافتن آب­چشمه ای شود که سالیان­ سال خشک شده است. استفاده از فن­آوری سنجش ­ازدور در علوم مختلف زمین به دلیل پوشش وسیع تصاویر ماهواره ­ای، بهنگام بودن تصاویر و هزینه پایین آن نسبت به روش­ های زمینی بسیار متداول است. همچنین از قابلیت های مهم و منحصربه فرد داده های رقومی ماهواره ای، دارا بودن قدرت تفکیک زمانی، مکانی، طیفی و رادیومتریک می باشد. از آنجایی که در برخی موارد اطلاعات بدست آمده از یک سنجنده به تنهایی پاسخگوی نیازهای مورد نظر نیست. علیرغم اینکه داده های چند طیفی اپتیک اطلاعات غنی طیفی را از عوارض مختلف به ما می دهد، اما به طور قابل توجهی تحت تاثیر عوامل محیطی مانند دود، مه، ابر و میزان نور خورشید قرار می گیرد. برخلاف سنجنده های اپتیک، داده­ های رادار با روزنه مجازی (SAR) با مستقل بودن از شرایط آب و هوایی و تابشی مختلف و هم­چنین حساسیت پراکنش سیگنال­ های آن به پارامتر­های تارگت همانند ساختار (شکل، جهت­ گیری، اندازه)، میزان زبری و میزان رطوبت عوارض می­توانند اطلاعات بیش­تری را از منطقه مورد مطالعه فراهم آورد اما از سوی، تصاویر راداری نمی توانند جزئیات و لبه اشیاء را به وضوح مشخص کنند. بنابراین ترکیب خصوصیات مختلف از تصاویر اپتیک و داده های راداری با استفاده از تکنیک های تلفیق تصویر، می تواند یک دید کامل تر از تارگت مورد نظر نمایش داده و دقت و اعتمادپذیری بالاتری برای نتیجه­ های بدست آمده از این روش ارائه دهد. بنابراین درتحقیق حاضرجهت نیل به هدف فوق با استفاده از داده­ های ماهواره ­ای و روش ترکیب­تصاویر، دیتاها به­ گونه­ ای یکسان سازی گردیده که بتوانند درکنار همدیگردرقالب یک دیتاست برای پردازش­ ها مورد استفاده قرار گیرند.مواد و روش­ ها از روش ترکیب تصاویر ماهواره­ای تغییرات کمی منابع آب سطحی متاثرازلزله شهرستان سرپل ذهاب در بازه زمانی ۷ روزه ۱۱/۱۱/۲۰۱۷ تا ۱۷/۱۱/۲۰۱۷ با استفاده از داده­ های راداری (S_۱A-IW-SLC)، با بیس لاین مکانی ۱۰۰ متر و داده­های اپتیکی لندست ۸ (OLI)، و با اعمال تکنیک­ های سنجش ازدور و شاخص­ های تشخیص تغییرات منابع آب از جمله شاخص نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) در محیط نرم افزار انوی ENVI و سپس تجزیه وتحلیل در محیط نرم افزار  ArcGIS به دست آمده است.نتایج و بحث بررسی نتایج تغییرات کمی منابع آب­های سطحی نشان می­ دهد که در بازده زمانی ۷ روزه بعد از رخداد زلزله در محدوده مورد مطالعه بیشترین میزان تغییرات کمی(بصورت کاهشی) در سدهای (تنگه حمام و سد گیلان غرب) اتفاق افتاده است. بگونه ­ای که سد تنگه حمام دچار کاهشی به مقدار ۰.۱۳ مترمربع و سد گیلان غرب کاهشی به مقدار ۰.۰۷ مترمربع بوده. همچنین تغییرات کمی بصورت افزایشی در سطح (سراب گرم سرپل ذهاب (منبع آب شرب منطقه)، رودخانه سیروان و مسیل­ ها)، اتفاق افتاده و در مجموع  به مقدار ۷۵۲۳۴۲۱ مترمربع تغییرات در سطح منابع آب­های سطحی منطقه مورد مطالعه بعد از رخداد زلزله وجود داشته است.نتیجه­ گیری رخداد زلزله باعث افزایش خروج آب­های زیرزمینی و کم شدن حجم سطح سدهای منطقه و تغذیه رودخانه های سطحی منطقه ازجمله(رودخانه سیروان) و درنهایت موجب تلف شدن آب گردیده و در بعضی از مکان ها باعث خشک شدن چشمه ها و لطمه زدن به شرایط نرمال زندگی شده است.

Keywords:

شاخص نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) , شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) , سنجش از دور , منابع آب , سرپل ذهاب