راهنمای اولویت بندی پژوهشی و مداخلات بهداشتی در زمینه عوامل خطر بیماری ها

بمنظور اولویت بندی صحیح مداخلات بهداشتی نیاز به مدلی وجود دارد تا بتوان سهم تاثیر هریک از عوامل خطر را در ایجاد بیماری ها روشن ساخته و بدنبال آن اهمیت مداخلات موثر بر این عوامل را با یکدیگر مقایسه نمود. براساس کاربرد مدل های تعریف شده علیت می توان چارچوبی منطقی برای تحلیل عوامل خطر بیماری ها بدست آورد. فاصله بین اطلاعات موجود از یکطرف و اطلاعات لازم بعنوان درونداد این مدل ها از طرف دیگر، اولویت های پژوهشی کشور را روشن می سازد. اگرچه روش های مختلفی برای تعیین اولویت های پژوهش در کشور مطرح می باشد و بیشتر این روش ها بدرستی مبتنی بر نظر خواهی از خبرگان و یا ذی نفعان پژوهش استوار شده اند، لیکن عموما از شیوه های عینی برای تحلیل مساله سود نبرده و بیشتر جمع بندی نظرات و آرای ذهنی افراد را ملاک انتخاب موضوعات پژوهشی قرار می دهند. در این مطالعه پس از مروری جامع بر مدل های علیتی، مدل مقابل واقع (Counterfactual model) بعنوان مدلی کاربردی و دقیق برای این منظور تشخیص داده شد. در این مدل از شاخص Generalized impact fraction برای برآورد سهم تاثیر عوامل خطر استفاده می گردد.

Keywords:

Causal models , Counterfactual model , Priorities in health research , Generalized Impact Fraction , اولویت بندی , سهم تاثیر , مدل های علیتی