کاربرد نواحی آناتومیک مختلف در غربالگری استئوپوروز و مقایسه آن با معیارهای سازمان جهانی بهداشت

تراکم سنجی استخوان در ارزیابی پاسخ به درمان و همچنین در پیگیری بیماران ارزشمند است. اگرچه استئوپوروز یک بیماری سیستمیک محسوب می شود، سرعت کاهش تراکم استخوانی در نواحی مختلف مانند استخوان فمور، مهره ها و استخوان رادیوس متفاوت است. بطوری که شیوع استئوپوروز بسته به ناحیه بررسی شده در یک جامعه متفاوت خواهد بود. هدف ما در این مطالعه مقایسه تراکم استخوانی در نواحی مختلف اسکلت بدنی و ارزیابی امکان استفاده از یک ناحیه آناتومیک به منظور تشخیص استئوپوروز در مقایسه با دو ناحیه ذکر شده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) است. این مطالعه مقطعی بر روی ۴۲۲۹ مراجعه کننده به مرکز سنجش تراکم استخوان مرکز تحقیقات غدد بیمارستان شریعتی تهران طی سال های ۱۳۷۹-۸۲ انجام پذیرفته است. داده های مربوط به اطلاعات دموگرافیک (سن و جنس) جمع آوری شده و سنجش تراکم استخوانی مطابق معیارهای WHO تفسیر گردید. برای آنالیز آماری نیز از نرم افزار SPSS۱۱.۵ استفاده شد. در مجموع ۴۲۲۹ نفر (۸.۲% مرد و ۹۱.۸% زن) با میانگین سنی ۱۱.۸±۵۳.۴۴ مورد ارزیابی قرار گرفتند. شیوع استئوپوروز در ناحیه لومبار به تنهایی ۲۴.۸%، در ناحیه فمور به تنهایی ۱۲.۴% و در یکی از دو ناحیه مطابق معیارهای WHO برابر با ۲۷.۸% بود. همچنین حساسیت DXA در ناحیه لومبار برای یافتن موارد استئوپوروز ۸۸.۹% و حساسیت DXA در ناحیه فمور ۴۶.۶% بود. با توجه به حساسیت تشخیصی قابل قبول بدست آمده برای سنجش تراکم استخوانی ناحیه لومبار به تنهایی، انجام یک مطالعه آینده نگر برای تعیین راهنمای عملکردی تشخیص استئوپوروز در جامعه ایرانی بر این مبنا مناسب به نظر می رسد تا مشخص شود که آیا می توان برای غربالگری، حداقل در برخی زیر گروه ها فقط از ناحیه لومبار استفاده کرد و به این ترتیب هزینه و وقت صرف شده برای سنجش تراکم استخوانی را کاهش داد.

Keywords:

Osteoporosis , Diagnosis , Screening , Bone Mineral Density , DXA , استئوپوروز , تشخیص , غربالگری , سنجش تراکم استخوانی