تعیین جایگاه مطالب تغذیه ای در مطبوعات ایران: تحلیل محتوا

آموزش تغذیه یکی از روش های موثر و مناسب برای حفظ و ارتقای سطح سلامتی جامعه و پیشگیری و کنترل بیماری های مرتبط با تغذیه است. یکی از مجاری مناسب برای اجرای چنین فعالیتی استفاده از رسانه های جمعی است. این مطالعه با هدف تحلیل محتوای مطالب منتشره پیرامون تغذیه در روزنامه های کثیرالانتشار شامل کیهان، اطلاعات، رسالت، همشهری، صبح امروز، ایران، خراسان و ابرار ورزشی منتشر شده در سال ۱۳۷۸ انجام شد. تعداد کل روزنامه های نمونه ۱۹۲ نسخه بود و از مجموع نسخه های مورد بررسی، ۱۲۲ عنوان مطالب تغذیه ای به دست آمد. از کل مطالب به ترتیب ۱۵.۶، ۲۷ و ۴.۹ درصد دارای تیتر در صفحه اول، عکس و طرح یا نقشه بودند. بیشترین درصد مطالب (۶۴.۸%) به صورت خبر به چاپ رسیده بود. همچنین مطالب مربوط به موضوع بهداشت مواد غذایی (۳۵.۳%) از لحاظ فراوانی در صدر قرار داشت و مطالب مربوط به رژیم های غذایی (۲.۹%) کمترین فراوانی را به خود اختصاص داده بود. ۷۹.۵، ۱.۶ و ۱۸.۹ درصد مطالب، به ترتیب آگاهی دهنده آموزش دهنده و ترکیبی بود. ۴۳.۴ درصد مطالب با منابع معتبر علمی همخوانی داشت و اعتبار علمی ۱۶.۴% مورد تردید بود. نویسنده ۱۳.۹% مطالب، کارشناس ذیربط بود و سازمان های معتبر اجرایی و علمی و خبرگزاری جمهوری اسلامی و واحد مرکزی خبر به ترتیب منبع ۲۳ و ۱۸.۹ درصد مطالب بودند. به ترتیب ۴۰.۳ و ۱.۴ درصد از مطالب از قول محققان خارجی و داخلی منتشر شده بود. مخاطب اکثر مطالب عموم مردم بودند (۷۴.۶%) و ۹۹.۲% مطالب با زبان ساده نوشته شده بود. به ترتیب ۲۹.۵ و ۴۷.۵ درصد مطالب نیز، جهت گیری مثبت و منفی داشت. نتایج این مطالعه نشان داد میزان و نحوه ارایه مطالب تغذیه ای علمی و مفید به خوانندگان در روزنامه های مورد بررسی، به عنوان نماینده مناسبی از روزنامه های ایران، مطلوب نیست.

Keywords:

Nutritional messages , Content analysis , Newspapers , Health education , مطالب تغذیه ای , تحلیل محتوا , روزنامه , آموزش بهداشت