بررسی و نقد تاریخ نگاری محلی اصفهان از آغاز تا سده هفتم هجری

اصفهان در دوره­ اسلامی تا سدهی هفتم از مراکز تمدنی است که از سنت محلی نگاری قابل توجهی برخوردار بوده است. در این مقاله مکتوبات محلی نگاری اصفهان در دو شاخهی تاریخ­نگاری محلی؛ یعنی نگاشتن کتب تاریخ محلی دنیوی و دینی، به لحاظ کمی و کیفی مورد بررسی قرار گرفته است. کتب بازمانده از دستبرد حوادث و همچنین اشارات و نقل قول­هایی که از کتب مفقوده، در کتاب های دیگر باقی مانده است، روی هم رفته، مجموعه­ای است از آنچه از تاریخنگاری محلی باقی مانده است. با مطالعه و تحلیل این مجموعه، الگوواره­ای شکلی و محتوای در هر کدام از دو گونه ی محلی نگاری جلوه­گر می­شود. با مقایسه­ مجموعه  موجود محلی­نگاری اصفهان با مجموعه­ محلی نگاری موجود سایر نقاط ایران و با بهره­گیری از مدل های ­ مستخرج از آن، می­توان به تحلیل چارچوبه­ محتوایی و ساختاری کتب تاریخ محلی اصفهان اقدام نمود. با استفاده از این تحلیل مشخص شده که هر یک از دو گونه­ تاریخنگاری محلی اصفهان، ضمن برخورداری از ممیزات و ویژگی­های خاص خود، تا حد زیادی تابع سنت محلی نگاری رایج در سایر نقاط ایران است.

Keywords:

تاریخ نگاری محلی , تاریخ محلی دینی , تاریخ محلی دنیوی , سپاهان , اصبهان , اصفهان