میزان سنجی تاثیر عنصر رقابت بر جنگ های نیابتی ایران و عربستان

عربستان سعودی، جمهوری اسلامی ایران را منبع اصلی بی ثباتی در منطقه می داند و بر این باور است ایران در پی ایجاد هلال شیعه برای تسلط بر اعراب سنی منطقه است. این دو کشور به ویژه پس از انقلاب اسلامی همواره به عنوان دو رقیب در منطقه خلیج فارس نقش آفرینی کرده اند که رقابت ایدئولوژیک محور اصلی رقابت آنها در حوزه های ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک به شمار می رود. روابط عربستان و ایران به دلیل تحولات سیاسی مهم در خاورمیانه در سال های اخیر پرتنش شده است. سقوط صدام برای عربستان به منزله پایان سلطه سنی ها بر عراق و قدرت یابی شیعیان و ارتقا جایگاه منطقه ای ایران در منطقه بود. ارتقا جایگاه منطقه ای ایران پس از تحولات انقلابی جهان عرب و توافق هسته ای ایران نیز سبب شده رهبران عربستان به این درک از تهدید برسند که قدرت و نفوذ منطقه ای ج. ا. ایران افزایش یافته و توازن قدرت منطقه ای در حال تغییر به نفع ج. ا. ایران است. پس از تبدیل تحولات انقلابی جهان عرب به جنگ های داخلی، حوزه های رقابت و تقابل ایران و عربستان از لبنان و فلسطین به سوریه، عراق، بحرین و یمن کشیده شد. به گونه ای که این حوزه ها، به میدان جنگ نیابتی این دو رقیب منطقه ای و ایدئولوژیک تبدیل شده اند. در این مقاله تلاش شده است ضمن بررسی نظری اتحاد و مفهوم جنگ نیابتی، به بررسی فراز و فرودهای روابط ایران و عربستان و ابعاد رقابت های منطقه ای این دو کشور پرداخته شود. سئوال اصلی مقاله این است که رقابت های منطقه ای ایران و عربستان چه تاثیری بر جنگ های نیابتی این دو کشور داشته است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح است که رقابت منطقه ای ایران و عربستان در حوزه های ایدئولوژیک، ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک سبب بروز جنگ های نیابتی میان این دو کشور شده است.

Keywords:

Iran , Saudi Arabia , Competition , Alliance , Proxy War , ایران , عربستان , رقابت , اتحاد , جنگ نیابتی