تبیین کنش جمعی سلفی ها در تحولات سیاسی مصر پسامبارک

سلفی های مصر، قبل از انقلاب، به مشارکت سیاسی اعتقادی نداشتند و آن را حرام می دانستند؛ اما پس از انقلاب، رویکردشان به مقوله مشارکت سیاسی تغییر کرده و برای نیل به منافع شخصی و گروهی به بسیج منابع روی آورده اند. ریشه سلفی گری در مصر به اوایل قرن بیستم بازمی گردد؛ این جریان تنها پس از انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ دست به بسیج نیروها زد و با سازمان دهی خود و استفاده از فرصت های به وجودآمده، در صحنه سیاسی حضوری فعال پیدا کرد. این موضوع باعث بروز کنش های جمعی سلفی ها شده است. نوشتار حاضر از منظر جامعه شناسی سیاسی و با الهام از نظریه بسیج منابع چارلز تیلی و رهیافت اقدام جمعی وبر و براساس روش توصیفی تحلیلی، تلاش می کند به دو پرسش اصلی پاسخ گوید: ۱. دلایل تغییر رویکرد سلفی ها به مقوله سیاست، پس از انقلاب مصر، چیست؟ ۲. کنش های جمعی سلفی ها پس از انقلاب چگونه بوده است؟ مهم ترین یافته تحقیق آن است که تغییر رویکرد ایدئولوژیکی، عامل خارجی (عربستان)، نگرانی از قدرت یابی سایر بازیگران سیاسی و درنهایت، ازبین رفتن فضای سرکوب و حاکم شدن تساهل و تسهیل در دوران پسامبارک، باعث کنشگری سیاسی سلفی ها شد. این کنشگری هرچند گاهی انفعالی و تدافعی بود، گاهی نیز در برخورد با مخالفان حالت تهاجمی به خود گرفت.

Keywords:

Salafism , Salafi Movements , Resource Mobilization , Collective Action , Egypt , the January ۲۵ Revolution , سلفیه , جریان های سلفی , بسیج منابع , کنش جمعی , مصر , انقلاب ۲۵ ژانویه