ارزیابی چند عصاره گیر جهت تعیین مس قابل استفاده خاک برای گندم (Triticum aestivum L.) در خاک های آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب

مس از عناصر ضروری برای گیاهان است. با این حال، تعیین عصاره گیر مناسب مس در خاک های آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب کمتر مورد توجه قرار داشته است. این پژوهش با هدف ارزیابی چند روش عصاره گیری در برآورد مس قابل استفاده در ۱۰ خاک آهکی تیمار نشده و تیمار شده با لجن فاضلاب زیر کشت گندم در شرایط گلخانه ای انجام شد. مس قابل استفاده با ۷ روش عصاره گیری (DTPA-TEA، DTPA-AB، مهلیچ ۱، مهلیچ ۲، مهلیچ ۳، HCl ۱/۰ نرمال و کلرید کلسیم ۰۱/۰ مولار) پس از یک ماه خواباندن خاک ها، تعیین شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار مس در خاک های تیمار نشده و تیمار شده با لجن فاضلاب با استفاده از روش مهلیچ ۳ و کمترین مقدار آن با استفاده از روش کلرید کلسیم ۰۱/۰ مولار عصاره گیری شد. در بین عصاره گیرهای مورد استفاده در خاک های تیمار نشده، مس عصاره گیری شده با DTPA -AB بیشترین همبستگی را با غلظت مس اندام هوایی گندم (**۹۵/۰r=) داشت. همچنین در خاک های تیمار شده، غلظت مس اندام هوایی همبستگی معنی داری با مس عصاره گیری شده با روش های DTPA -AB و مهلیچ ۳ داشت. با وارد کردن متغیرهای رس و شن در مدل های رگرسیون، برآورد پاسخ گیاه گندم بهبود یافت. نتایج این پژوهش نشان داد که عصاره گیرهای مناسب برآورد کننده مس قابل استفاده خاک برای گندم در خاک های تیمار نشده و تیمار شده با لجن فاضلاب، DTPA -AB و مهلیچ ۳ بودند.

Keywords:

Extractability , Bioavailability , Plant response. , قابلیت عصاره گیری , قابلیت استفاده زیستی , پاسخ گیاه