ارزیابی مقاومت ارقام لوبیا به کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) در شرایط مزرعه

کنه ­تارتن ­دولکه­ای،Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) یکی از مهم ترین آفات خسارت­زا به گیاه لوبیا می­باشد. برای کاهش خسارت، کشاورزان مجبورند مزارع لوبیا خود را چندین مرتبه سم­پاشی نمایند. یکی از بهترین راهکارهای کاهش خسارت آفات، استفاده از ارقام مقاوم می­باشد که علاوه بر تحمل آفات و کاهش سمپاشی و به تبع آن کاهش آلودگی­های زیست­محیطی، می­تواند عملکرد مناسبی نیز به همراه داشته باشند. لذا به همین منظور جهت بررسی ارزیابی مقاومت هشت رقم و دو لاین لوبیا به آفت کنه ­تارتن دولکه­ای، در دو سال متوالی زراعی ۹۴ و ۹۵ آزمایشی در قالب طرح کرت­های خردشده در زمان در مرکز تحقیقات ملی لوبیای شهرستان خمین انجام گرفت. این آزمایش با بررسی آلودگی برگ­ها، ساقه­ها، غلاف­ها و بوته­ها به کنه تارتن ­دولکه­ای و مقایسه آن­ها با شاهد و ارزیابی عملکرد آن­ها انجام شد. آلودگی در بوته­ها در دوسال متوالی ۹۴ و ۹۵ از ۳۱ شهریورماه شروع و در دهم مهرماه در هر سال به اوج خود رسید. نتایج نشان داد که میزان آلودگی ارقام و لاین­های آزمایشی نسبت به کنه تارتن ­دولکه­ای به طور معنی­داری متفاوت بود. این تفاوت­ها هم از لحاظ شروع و شدت آلودگی و هم از لحاظ عملکرد دانه بود. با مقایسه میانگین­ها مشخص شد که رقم­های درخشان، اختر و محلی خمین به­عنوان ارقام حساس به کنه دو لکه­ای اما رقم درسا به­عنوان یک رقم لوبیای سفید و لاین ۲۱۱۹۱ و رقم کوشا به­عنوان ارقام لوبیای چیتی و لاین ۳۱۱۶۹ به­عنوان یک رقم لوبیای قرمز، مقاومت بیشتری به کنه­ تارتن ­دولکه­ای و عملکرد دانه قابل قبولی نسبت به سایر ارقام مورد آزمایش داشتند. لذا نتایج این پژوهش می­تواند در جهت بهبود عملکرد و کاهش مصرف سموم در مزارع لوبیا­­ بسیار مفید و کارآمد باشد.

Keywords:

لوبیا , مقاومت , ارقام , کنه تارتن دولکه ای , عملکرد