اثرات ریزوباکتری های تحریک کننده رشد و کود نیتروژن بر شاخص های رشدی لوبیا (.Phaseolus vulgaris L) در شرایط تنش کمبود آب

این پژوهش در سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. سطوح آبیاری در سه سطح شامل: ۱۰۰ درصد نیاز آبی، ۷۵ درصد نیاز آبی، و ۵۰ درصد نیاز آبی به عنوان عوامل کرت اصلی و کود بیولوژیک نیتروکسین، کود بیولوژیک بیوفسفر، کود شیمیایی نیتروژنه (اوره) و شاهد به عنوان عوامل کرت فرعی منظور شدند. نتایج آزمایش نشان داد که کودهای بیولوژیک مورد بررسی به ویژه نیتروکسین در مقایسه با شاهد و حتی کود اوره، حداکثر مقادیر شاخص های رشدی شامل ماده خشک تجمعی، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و سرعت جذب خالص لوبیا را به طور معنی داری افزایش دادند. بیشترین و کمترین شاخص سطح برگ در اثر عامل کود بیولوژیک نیتروکسین و شاهد به ترتیب برابر ۰/۲ و ۷/۱ بهدست آمد (p≤۰.۰۱). بیشترین و کمترین مقادیر سرعت رشد محصول در ۷۷ روز پس از کاشت به ترتیب در اثر عامل کود نیتروکسین و شاهد برابر با ۰۴/۱۱ و ۸۱/۸ گرم در مترمربع در روز بهدست آمد (p≤۰.۰۵). بیشترین مقادیر شاخص های رشدی لوبیا نیز با تامین ۱۰۰درصد نیاز آبی حاصل شد. کودهای نیتروکسین و بیوفسفر افزایش معنی داری (P≤۰.۰۵) بر عملکرد دانه لوبیا داشتند و این صفت را به ترتیب ۳/۹۲ و ۱/۵۴ درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند. اثرات اصلی و متقابل کود و آبیاری نیز بر طول مخصوص ریشه معنی دار (p≤۰.۰۵) بود، بهطوری که بیشترین طول مخصوص (۱۵/۳۰ متر در ۲۵ سانتی مترمکعب خاک) در نتیجه کود نیتروکسین و ۱۰۰درصد نیاز آبی بهدست آمد. به طور کلی، استفاده از کودهای بیولوژیک جایگزین مناسب تر کود شیمیایی نیتروژنه در تولید محصول سالم لوبیا می باشد.

Keywords:

بیوفسفر , حبوبات , خشکی , طول مخصوص ریشه , نیتروکسین