بررسی امکان ریزازدیادی درون شیشه ای گیاه کاکل زری Pseudohandelia umbellifera (Boiss.) Tzvel

گیاه کاکل زری از جمله گیاهان متعلق به خانواده آستراسه می باشد. از این گیاه یک گونه در ایران وجود دارد که فقط در استان خراسان رویش دارد. این گیاه دارای گل آذین نسبتا بزرگ و زیبایی است که در صورت کشت انبوه بسیار مناسب فضای سبز شهری می باشد. در این پژوهش، به منظور بررسی امکان کشت بافت این گیاه در شرایط درون شیشه ای دو آزمایش جداگانه طراحی گردید. در مرحله اول آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور جهت بررسی میزان کالوس زایی این گیاه انجام شد که فاکتور اول شامل تیمارهای هورمونی با ۱۲ سطح (BAP, IAA, KN ۲,۴-D و با غلظت های مختلف) و فاکتور دوم، نوع ریز نمونه شامل ۳ سطح (ریزنمونه های برگ، جوانه انتهایی و جوانه جانبی) و در مجموع ۳۶ تیمار بود. در مرحله بعد جهت ساقه زایی کالوس های تولیدشده، آزمایشی به صورت کاملا تصادفی شامل ۳۴ تیمار (شامل تیمارهای هورمونی نامبرده، محیط MS پایه و ریزنمونه های مختلف) انجام شد. در پایان کالوس های ساقه زا به محیط کشت MSو محیط حاوی هورمون IBA جهت ریشه زایی انتقال یافتند. نتایج آزمایش اول نشان داد که عکس العمل این گیاه به تیمارهای هورمونی فوق به جز ۲,۴-D در محیط کشت جهت کالوس زایی خوب بوده است و تیمارها از نظر میزان کالوس زایی و ویژگی های تولید شده متفاوت بودند. نتایج آزمایش دوم نشان داد که تعداد محدودی از تیمارها تولید ساقه کردند و بسیاری از تیمارها در واکنش به تیمارهای فوق فقط تولید کالوس کردند. همچنین از نمونه هایی که تولید ساقه کرده بودند تعداد بسیار کمی از گیاهان در محیطMS ریشه دار شدند.

Keywords:

زینتی , گیاهان بومی , کاکل زری , کشت بافت , ریزنمونه