بررسی نقش تزیینات در ارتقای کیفیت فضایی خانه های سنتی یزد"براساس مطالعه موردی خانه شفیع پور یزد"

یکی از عناصر کیفیت­دهنده به فضاهای سکونتی در دوره­های مختلف تزیینات بوده، که به اشکال متفاوتی تجلی یافته­ است. معماری در ادوار گوناگون محملی جهت حضور هنرهای گوناگونی مانند خوشنویسی، گچبری، آینه کاری، نقاشی و ... بوده ­است. این هنرها نقش مهمی در کیفیت­دهی به فضای های مسکونی داشته­اند. بر این اساس است که امروزه آثار بسیاری از هنرمندان بنام کشور در بدنه بناهای تاریخی به یادگار مانده است. امروزه رویکردهای مختلف معماری و تزیینات باعث جدا شدن این هنرها شده و درنتیجه نقش هرکدام از آن ها در کیفیت­دهی به فضا از یکدیگر تفکیک و کم­رنگ گردیده است. در این رابطه سوالی که مطرح می شود این­ است که تزیینات در گذشته چه نقشی در کیفیت­دهی به فضاهای سکونتی ایفا می­نموده است؟ و پیرو این سوال، سوال دیگری مطرح است که آیا می توان رابطه­ای بین تزیینات و معماری جستجو کرد؟ پژوهش حاضر با بهره­گیری از روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی با بررسی جایگاه تزیینات در یک مصداق معماری گذشته تلاش دارد رابطه تزیینات و کیفیت فضای معماری را شناخته و معرفی نماید. این امر مهم با مطالعه میدانی و در نظر گرفتن خانه شفیع­پور یزد به عنوان یک مصداق ارزشمند، به مطالعه نقش تزیینات به خصوص نقاشی در کیفیت فضاها و شیوه حضور این هنرها در فضاهای مختلف آن پرداخته و در ادامه با بررسی تزیینات موجود در فضاهای این خانه به دسته­بندی انواع تزیینات به کار رفته در آن و توصیف هر کدام می پردازد. پژوهش حاضر یک نظام از شکل مواجه ­شدن با تزیینات جهت طراحی فضا را بیان کرده و جایگاه تزیینات در فضای معماری را تبیین می­کند. نتیجه پژوهش نشان می دهد که تزیینات در کیفیت فضای معماری نقش مهمی داشته که مهمترین نقش آن بالا بردن صفات کیفی فضاست. همچنین دارای مولفه­های مهمی است که در مسیر فرایند طراحی معماری جهت خوانایی و هویت­دهی به فضاها نقش اساسی دارند و طراحان باید به نوع تزیینات و میزان آن متناسب با فضا توجه نمایند. امید است نتایج حاصل از این مقاله مورد استفاده طراحان و هنرمندان قرار گیرد.  

Keywords:

Decoration , Quality , Residential space , Space Perception , Yazd Shafipour house. , تزیینات , کیفیت , فضای سکونتی , ادراک فضا , خانه شفیع ­پور یزد.