مطالعه ی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر سنجنده ی MODIS مورد: استان کردستان

یکی از مهم ترین پیامدهای خشکسالی، کاهش مقدار پوشش گیاهی است. با کاهش پوشش گیاهی، شرایط محیطی برای بروز مشکلات مختلف نظیر فرسایش خاک، افزایش میزان رواناب سطحی و خطر بروز سیل و... فراهم می شود. بر این اساس، ارزیابی اثرات خشکسالی بر روی پوشش گیاهی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این رابطه، استفاده از روش های سنجشازدورانعکاسی، جهت ارزیابی اثرات خشکسالی، بهعنوانیکی ازکارآمدترینروش هاشناختهشدهاست. در این مطالعه، به منظور بررسی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی در استان کردستان، از داده های هواشناسی و سنجش از دور استفاده شده است. در ابتدا، شاخص بارندگی استاندارد (SPI)، برای ۶ ایستگاه هواشناسی استان، طی سال های ۲۰۰۹-۲۰۰۰ محاسبه گردید. در مرحله ی بعد، بر اساس ۴۰ تصویر برگرفته از سنجنده TERRA/MODIS۱۶ روزه، در ماه های آگوست، سپتامبر، اکتبر و نوامبر، شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی (NDVI) محاسبه شد. با در نظر گرفتن این شاخص، پوشش گیاهی منطقه به ۶ گروه  طبقه بندی شده و مساحت هر کدام از طبقات نیز محاسبه شد. در نهایت دو شاخص SPIو NDVI مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که بین میانگین شاخص های SPI و NDVI، همبستگی بالایی(۷۷/۰+ ) در سطح معناداری ۰۱/۰ وجود دارد و با کاهش تقریبا ۲۰/۰- از میزان شاخص ،SPI به طور متوسط ۲/۱ درصد (معادل۳۵۰ کیلومترمربع) سطح پوشش گیاهی ضعیف افزایش می یابد.این میزان کاهش برای شاخص NDVI تقریبا معادل ۰۱/۰ می باشد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص  SPI، نشان داد که در سال های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۸ خشکسالی متوسط در استان کردستان رخ داده است محاسبه شاخص NDVI در این دو سال نشان داد که میزان پوشش گیاهی ضعیف به طور قابل محسوسی افزایش یافته است (به ترتیب با ۶/۸۰% و ۶/۷۶% ) درحالی که در سال  ۲۰۰۷ به عنوان سال تقریبا نرمال، میزان پوشش گیاهی ضعیف بر مبنای شاخص NDVI ، حدود ۷/۶۹% محاسبه گردید. مقایسه  بین سال های  ۲۰۰۱ با ۲۰۰۷ (تغییر تقریبا ۱۱درصدی پوشش گیاهی ضعیف )، به خوبی نشان دهنده ی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی در استان کردستان است

Keywords:

خشکسالی , سنجش از راه دور , سنجنده MODIS , شاخص NDVI , استان کردستان