تحلیل روند بارندگی و دبی در حوزه ی آبخیز کشف رود دکتر مهدی وفاخواه ، محمد بخشی تیرگانی ، مجید خزائی

چکیده رودخانه­ها یکی از منابع اصلی آب مصرفی می­باشند، برای مدیریت بهتر این منابع اطلاع از روند دبی آنها و عوامل ایجادکننده­ی این روند ضروری می­باشد. این تحقیق با هدف تحلیل روند بارندگی و دبی در حوزه­ی آبخیز کشف­رود که یکی از حوضه­های کم بارش در شمال شرق ایران است، در ۱۳ ایستگاه هواشناسی و هیدرومتری در دوره­ی آماری بین سال­های ۱۳۵۱ تا ۱۳۸۵ انجام گرفت. در این تحقیق برای ارزیابی بود یا نبود روند از آزمون­ ناپارامتری من- کندال و برای میزان بزرگی آن از آزمون سن استفاده شد. نتایج تحلیل بارندگی و دبی نشان داد بارندگی در فصل پاییز در  اکثر ایستگاه­ها افزایش یافته است. به­طوری که در ۹ ایستگاه روند افزایشی بوده است. از طرف دیگر بارندگی در فصل بهار در ۱۰ ایستگاه­ از مجموع ۱۳ ایستگاه روند کاهشی را نشان می­دهد. در فصول زمستان و تابستان تقریبا تعداد ایستگاه­های دارای روند افزایشی و کاهشی برابر است. در بررسی روند داده­های سالانه­ی بارندگی و دبی مشاهده شد که از مجموع ۱۳ ایستگاه مورد مطالعه در حوزه­ی آبخیز کشف­رود، ۵ ایستگاه روند افزایشی و ۸ ایستگاه روند کاهشی در داده­های بارندگی نشان دادند. ولی در داده­های دبی در هیچ یک از ایستگاه­ها روند افزایشی مشاهده نشد. به طوری که دبی در دو ایستگاه بدون روند و در مابقی ایستگاه­ها دارای روند کاهشی بود. این به احتمال زیاد به علت افزایش برداشت و استفاده از آب رودخانه­هاست. با افزایش جمعیت نیاز به استفاده از آب رودخانه­ها نیز افزایش یافته است. در نتیجه انسان با ایجاد سد و زیر کشت بردن زمین­های کشاورزی بیشتر سعی در بهره­وری و مهار بیشتر آب­های جاری نموده است.

Keywords:

کلیدواژه ها: روند , دبی , بارندگی , من-کندال , سن , حوزه ی آبخیز کشف رود