تحلیل فضای وابستگی و فضاهای پیوستگی منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس
Publish Year: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 121
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GIAJ-5-17_006
تاریخ نمایه سازی: 18 تیر 1401
Abstract:
منطقه آزاد تجاری صنعتی ارس محصول کنش نظام های متعدد در مقیاس های فضایی مختلفی است که از آن به عنوان یکی از شش دروازه حیاتی ایران برای هم پیوندی اقتصاد لمحلی و ملی با اقتصاد جهانی نام می برند. به عبارتی، مسیر تحول این واحد تجاری صنعتی به عنوان یک ساخت جغرافیایی توسط نظامهایی در حال هدایت است که آن را از درون (در مقیاس محلی) و بیرون (به واسطه اثرات سایر مقیاسهای فضایی) سازمان می دهند، اگر چه در جایگاه یکی از عناصر ساختاری کارکردی سازمان فضا تمایز یافته و محل آن در فضا معین شده است؛ بنابراین، به نظر میرسد ساخت یابی منطقه آزاد ارس در فضای وابستگی تحت الشعاع کارکرد سایر مراکز قدرت فضاهای پیوستگی است که در مقیاسهای جغرافیایی وسیع تر نقش آفرین هستند.در واقع با توجه به آنچه که ذکر شد، پژوهش حاضر با روش تحقیق توصیفی تحلیلی در پی تبیین نمودن مقیاسهای فضایی موثر در ساخت و نظام جغرافیایی منطقه آزاد ارس است که در همین خصوص، برای تحلیل وضع موجود از چارچوب مفهومی نظری مقیاس های سه لایه جهانی، ملی و محلی مطرح در نظریه نظامهای جهانی پیتر تیلور در پیوند با انواع فضاهای وابستگی و پیوستگی استفاده شده است؛ بنابراین، طبق نتایج این پژوهش مقیاسهای فضایی موثر در روند تحولات منطقه آزاد ارس متعددتر از سطوح مقیاسهای جغرافیایی سه گانه مطرح شده در نظریه نظامهای جهانی است. در واقع علاوه بر فرصتها و تهدیدهای اقتصاد جهانی سرمایهداری در وسیعترین مقیاس یعنی مقیاس جهانی، ایدئولوژی دولت ملت در مقیاس ملی یعنی دیدگاههای کلان دولتمردان ایرانی و اثرات فضای وابستگی در مقیاس محلی یعنی موقعیت و محل استقرار منطقه آزاد ارس در جلفا، کنش دو مقیاس ناحیهای (فروملی) شمالغرب ایران و نیز مزایا و تنگناهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی قفقاز جنوبی در مقیاس منطقهای (فراملی) در سازمانبندی فضایی منطقه آزاد ارس، دخیل و موثر هستند.
Keywords:
Authors
یاشار ذکی
استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
علی ولیقلی زاده
استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه مراغه
بهادر زارعی
استادیار دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران