نقدی بر رهیافت «تجربه دینی» خاورشناسان بر وحی

چیستی «وحی» یکی از پرسش های اصلی حوزه دین پژوهی است که توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. «تجربه دینی» یکی از رویکردهای خاورشناسان در تحلیل وحی می باشد و این مقاله در پی آشکار ساختن این دیدگاه و نسبت آن با «وحی اسلامی» است که در این اواخر مورد نظر و گفتمان بسیاری قرار گرفته است. نگارنده نظریه «تجربه دینی» را مولود مشروع خاستگاه ها، زمینه ها و عوامل خاص خود در مغرب زمین می داند و معتقد است بسترهای مختلف همچون «انسان مداری» و «تجربه باوری»، «شکست الهیات عقلی»، «نقادی کتب مقدس»، «تعارض گزاره های کتب مقدس با یافته های علوم جدید» و «مکتب رمانتیسم» در پیدایی این برداشت از وحی، نقش داشته اند. نوشته حاضر بعد از گزارش سه دیدگاه متکلمان مسیحی در «چیستی وحی»، زمینه ها و شاخصه های موثر در پیدایی برداشت مذکور در مغرب زمین را آشکار می کند، سپس با نگاه درون دینی به ویژگی های قوام بخش وحی اسلامی از نظر قرآن می پردازد. در بخش آخر نیز نگاه تطبیقی و تحلیلی بر نکات پیوست و جدایی «وحی اسلامی» و «تجربه دینی» خاورشناسان دارد تا با آشکار سازی نکات تمایز این دو تلقی از وحی، تحمیل تجربه دینی به وحی اسلامی خیلی آسان ننماید.

Keywords:

وحی , قرآن , تجربه دینی , مستشرقان