تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ های امید بخش گندم دوروم در اقلیم گرم و خشک جنوب ایران

به منظور تعیین پایداری و عکس العمل ژنوتیپ های امید بخش گندم دورو م در اقلیم گرم و خشک جنوب ایران، ۱۸ ژنوتیپ امید بخش گندم دوروم در مناطق خرم آباد، اهواز، داراب، دزفول و زابل به همراه دو رقم شاهد کرخه و چمران (گندم نان)، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار و دو سال زراعی متوالی (۱۳۸۸-۱۳۸۶) ارزیابی شدند. با توجه به معنی دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، هشت آماره پایداری ( ، ، ، ، ، ، و ) مورد محاسبه قرار گرفتند. براساس آماره های یاد شده و نمودار های سه بعدی حاصل از آماره های تیپ یک، دو و چهار، ژنوتیپ های ۱، ۳، ۵، ۱۴ و ۱۷ در اکثر روش ها، درجات مختلفی از پایداری عمومی را نشان دادند. از بین این ژنوتیپ ها نیز، ژنوتیپ های ۵ (NUS/SULA//۵*NUS/۴/SULA/RBCE_۲/۳/HUI//CIT۷۱/CII) و ۱۴ (CNDO/PRIMADUR//HAI-OU_۱۷/۳/SN TURK MI۸۳-۸۴ ۳۷۵/NIGRIS_۵//TANTLO_۱) به ترتیب با میانگین عملکرد ۵۹۲۶ و ۵۹۱۲ کیلوگرم در هکتار، بر اساس کلیه روش ها پایدار شناخته شدند و رتبه های مناسب پایداری عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمایش، در بین ژنوتیپ های مورد ارزیابی، این دو ژنوتیپ به عنوان پایدارترین ژنوتیپ ها برای اقلیم گرم و خشک جنوب ایران شناخته شدند.

Keywords:

Durum wheat , Genotype × environment interaction , Stability analysis , and Three-dimensional plot. , اثر متقابل ژنوتیپ× محیط , تجزیه پایداری , گندم دوروم و نمودار سه بعدی.