نگاهی به تحقیقات شوری در ایران با تاکید بر بهبود تولید گیاهان زراعی

شوری آب و خاک به طور روزافزون تهدیدی جدی برای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران محسوب می شود. تنش شوری، به عنوان یکی از مهم ترین عوامل کاهش تولیدات کشاورزی بیش از حدود ۱۰۰ سال است که موضوع بسیاری از تحقیقات جهانی بوده است. منابع علمی موجود در کشور نشان می دهد که تحقیقات به زراعی و به نژادی گسترده ای در ارتباط با تولید گیاهان زراعی در شرایط شور در دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی کشور در طول نیم قرن اخیر تا کنون انجام شده است. در این مقاله، تحقیقات شوری انجام شده در ایران از سال ۱۳۵۶ تا کنون و چالش های آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در پایان نیز راهکارهایی برای آینده ارائه گردیده است. به نظر می رسد که عدم برنامه راهبردی مشخص، کمبود اعتبارات، فقدان فعالیت های گروهی و اطلاع ناکافی از مفاهیم شوری از مهم ترین چالش ها در تحقیقات شوری در ایران هستند. اجرای تحقیقات در مزرعه به جای آزمایشات در محیط کنترل شده و گلخانه، انتخاب گیاه زراعی مناسب برای شرایط شور بر اساس تحمل به شوری نسبی و کارآیی مصرف آب و تحقیق در باره مرحله سبز شدن و استقرار بوته به عنوان یک مرحله حساس به شوری، می تواند به عنوان راهکارهای کاربردی برای بهبود عملکرد گیاهان زراعی در شرایط شور مورد استفاده قرار گیرد. امید است که این گزارش بتواند کمکی به ارتقای سطح علمی پژوهش های مربوط به شوری کرده و رویکردی نوین را در تحقیقات شوری کشور به بار بیاورد.

Keywords:

Challenges and approaches , Halophytes , Salinity stress and Water use efficiency , تنش شوری , چالش ها و راهکارها , کارآیی مصرف آب و گیاهان شورزی