خوانش تطبیقی نگاره»روز سوم نبرد رستم و سهراب« در شاهنامه تهماسبی و شاهنامه گورکانی با رویکرد نشانه شناسی ساختارگرا براساس الگوی پیرس

نشانه شناختی ساختارگرا در واقع به جستجو در وجود ساختار عمیق پنهان و ناآگاه، در زیر لایه همه نظامهای فرهنگی و ارتباطی از طریق معانی رمزگذاری شده میپردازد. نشانه از دیدگاه پیرس بر خلاف نشانه سوسوری دو وجهی نیست و چهار وجهی است: -۱ چیزی -۲ چیز دیگری -۳ برای کسی -۴ تحت عنوانی یا بر اساس رابطه ای.شاهنامه فردوسی از مهمترین کتاب حماسی ایرانیان است که کهن الگوهای قهرمان و ضدقهرمان، آب، درخت، شاه و ... در آن دارای پتانسیل بررسی براساس نظریه های ادبی و زبان شناختی معاصر است و برای مطالعه ای دقیق تر و موشکافانه تر این اثر سترگ باید آن را بررسی نمود. داستان نبرد رستم قهرمان ملی ایران با سهراب پهلوانی از توران زمین که نادانسته به یکی از سوزناک ترین داستان تراژیک ایران مبدل میشود و در آن براساس سرنوشت محتوم پسر به دست پدر قربانی میگردد. مقاله برآنست تا با روش توصیفی-تحلیلی بر پایه رویکرد نشانه شناختی ساختارگرا به تطبیق نقطه اوج نگاره» روز سوم رزم رستم و سهراب« در دو شاهنامه تهماسبی و گورکانی بپردازد. شیوه گردآوری داده ها به روش اسنادی و همچنین جستجو در تارنماهای معتبر مقالات، کتب و پایاننامه ها انجام شده است. نتیجه آن است که در دو شاهنامه از دو کادر متفاوت(افقی در شاهنامه گورکانی و عمودی در شاهنامه تهماسبی) به ترتیب برای دو بیان متفاوت(روایتگری در کشیدن تیغ تیز نادانسته بر پهلوی سهراب و در دومی شیون زمان شناخت فرزند خود که با دست پدر بر خاک افتاده است) به کار رفت. تصویرسازی و ترکیب بندی در شاهنامه تهماسبی بسیار قویتر و درخور تامل تر است.

Keywords:

شاهنامه تهماسبی , شاهنامه گورکانی , نشانه شناختی ساختارگرا , رستم و سهراب , پیرس.