بهره وری از تنوع زیستی زاگرس مرکزی در راستای معیشت پایدار در جوامع بومی و محلی، مطالعه موردی: پارک ملی دنا، منطقه ی تنگ سرخ در استان کهگیلویه و بویراحمد

در طی بیش از دو دهه، فلور منطقه ی زاگرس مرکزی به ویژه پارک ملی دنا و مناطق مجاور آن در منطقه ی تنگ سرخ مورد بررسی های فلوریستیک، اکوفیتوسوسیولوژیک، بررسی های زیست اقتصادی، زیباشناسی، دانش بومی و اتنوبوتانی قرار گرفت. اطلاعات گسترده و فراوانی به صورت میدانی در راستای بهره وری از تنوع زیستی حاصل آمد. نتایج حاصل از این تحقیقات در زمینه ی ایجاد معیشت پایدار مبتنی بر بهره وری از تنوع زیستی، منجر به ایجاد منطقه ی پایلوت در تنگ سرخ گردید. جهت بهره وری از تنوع زیستی به صورت پایدار اقدام به حذف کلیه ی دام های مربوطه در منطقه با همکاری جوامع بومی و محلی گردید. در نهایت بهره برداری از جنبه های زیست اقتصادی تنوع زیستی به ویژه بهره برداری از گیاهان خوراکی و دارویی در قالب طرح های احیاء و بهره برداری جایگزین بهره برداری از این منابع به صورت چرای دام گردید. نتایج حاصل از ارزیابی سالانه ی طرح نشان داد که در منطقه ی مورد مطالعه، ۱۲۷۰ گونه گیاهی شامل ۲۳۲ گونه دارویی، ۱۳۵ گونه خوراکی، ۵۵ گونه دارای میوه خوراکی، ۱۸۵ گونه رنگده، ۳۲۲ گونه زینتی، ۴۸ گونه صمغ ده، ۱۰ گونه مان دار، ۱۵ گونه روغنی، ۱۳۱ گونه اسانس دار و معطره ، ۸۰ گونه آرایشی بهداشتی، ۸۰۰ گونه مرتعی، ۳۵ گونه ادویه ای، ۱۲ گونه الیاف دار، ۲۵ گونه اجداد گیاهان زراعی و باغی و ۳۲ گونه دارای کاربرد صنعتی رویش دارد. این نتایج همچنین نشان داد، بهره برداری از بعضی از گونه های اقتصادی در منطقه نظیر باریجه، انغوزه، آویشن می تواند ده ها برابر بهره برداری علوفه به صورت چرای دام سود بیشتری را عاید بهره برداران نموده و به حفاظت آب و خاک کمک قابل توجهی می نماید.

Keywords:

فلوریستیک , اکوفیتوسوسیولوژیک , زیست اقتصادی , معیشت پایدار , تنگ سرخ.