بازآفرینی بافت های تاریخی شهر قزوین با تاکید بر ظرفیت های گردشگری

اگر صنعت گردشگری را به دو قسمت و مقوله «گردشگری طبیعی» و «گردشگری تاریخی» تقسیم کنیم، بدون شک یکی از مناطقی که باعث جذب توریسم در شهرها می گردد، بافت قدیم شهرها و عناصر موجود در این بافت ها می باشد. بافت هایی که خود شناسنامه و هویت شهرها و کشورها محسوب می شوند و به عنوان عقبه ی فرهنگی و تاریخی از آن ها یاد می شود که بسیار پتانسیل عظیم و قابل توجهی است که باید از آن ها حفاظت شود و در جهت استفاده ی حداکثری از این قابلیت و مزیت کوشید. بافت هایی که در حال حاضر به دلیل عدم مدیریت ناکارآمد سبب شده نتواند رسالت خود را بیان کند و دچار ناکارآمدی شده و این ناکارآمدی و نارسایی هم متوجه کالبد و هم عملکرد می گردد. یکی از این شهرها که با این بیماری دست و پنجه نرم می کند و دچار این اختلال و ضایعه شده، بافت های تاریخی و قدیمی شهر قزوین است که خود انگیزه ای برای نویسنده گردید. اقداماتی در جهت احیای این بافت ها در دوران مختلف شکل گرفته (بازسازی، باززنده سازی، نوسازی، تجدید حیات) اما تکامل یافته تر از همه و کامل تر از همه بازآفرینی شهری است که در سال ۱۹۹۰ مطرح شد که ]بازنگری در همه زمینه های علمی، فلسفی و هنری را به همراه دارد[ (حبیبی، ۱۳۸۴). در واقع بازآفرینی بهبود و توانبخشی بافت های کهن در همه ی ابعاد اقتصادی، کالبدی، اجتماعی-فرهنگی را مد نظر قرار می دهد. امروزه در کشور ما بازآفرینی شهری یکی از مهم ترین موضوعات مورد بررسی ارگان های مدیریت شهری است و گاها طرح های بازآفرینی نیز برای این محلات تهیه شده و همچنان می شود؛ اما نتوانسته اند به موفقیت کامل دست پیدا کنند و چالش هایی متوجه آن ها می شود . شاید مهمترین هدفی که در این تحقیق پی میگیریم بررسی چالش ها و موانعی که سبب عدم حضور پذیری توریسم و گردشگر در بافت های تاریخی میگردد واین عوامل را در نمونه موردی که بافت تاریخی شهر قزوین است بررسی میکنیم روش تحقیق در این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی بوده که جهت جمع آوری اطلاعات از روش مصاحبه به صورت شفاهی انجام می شود.به این صورت که تمامی نظرات مصاحبه شوندگان ضبط سپس همه صحبت های آنانان را روی کاغذ آورده ایم و دسته بندی نموده ایم و در نهایت به تحلیل آن ها پرداخته ایم. در بررسی ابعاد مختلف پژوهش متوجه میشویم که قزوین شهری تاریخی است که آثار و ابنیه های تاریخی متعددی از ادوار مختلف تاریخی را در خود جای داده است که از دو منظر بسیار حائز اهمیت است اولا به عنوان عقبه تاریخی و هویتی برای نسل ما هستند و ثانیا از نظر معماری دارای ارزش تاریخی هستند.از طرف دیگر صنعت مهم گردشگری که یکی از مهمترین صنایع بشمار می آید ؛یکی از مولفه های آن گردشگری تاریخی است که جوامع مختلف از آن بهره می برند و دستاوردهای اقتصادی و اجتماعی فراوانی در پی دارد.در ایران از این روند پیروی نمی کند و این بخش دچار مشکل است و قزوین هم از این امز مثتثنی نیست.با توجه به اینکه ۱۲درصد آثار ثبت شده در قزوین است ولی در عمل که وارد می شویم میبینیم که کارنامه خوبی در این زمینه نداریم. در اینجا است که سیاست بازآفرینی که یک سیاست جدید و نو در زمینه مرمت است که ضمن مرمت کالبد ؛فعالیت را نیز مورد مرمت قرار می دهد است.در واقع با بازآفرینی این بافت ها؛ زمینه برای گردشگری ایجاد می گردد و سبب رونق اقتصادی می شود. در این پژوهش کوشیده شد تا موانعی که بر سر راه بازآفرینی و گردشگری وجود دارد شناسایی و دستورالعمل هایی در همه ابعاد ارائه دهیم.

Keywords:

بازآفرینی , بافت تاریخی , گردشگری