آسیب شناسی روایت ذهنی در دو داستان آل احمد (مورد مطالعاتی: بچه مردم و شوهر آمریکایی)

   مقاله حاضر، تحلیل روایت ذهنی در دو داستان کوتاه «بچه مردم» و «شوهر آمریکایی» از جلال آل‎احمد است. در بخش نخست، به طرح مباحثی نظری درباره روایت ذهنی و شرایط تحقق آن پرداخته‎ایم تا نشان دهیم این گونه روایت، به صورت توامان در صورت و محتوا، یا در نظام زیبایی‎شناسی و معرفت‎شناسی است که محقق می‎شود. نویسنده آگاه برای خلق روایت ذهنی والا، «زبان» روایت و پنج مولفه«زمان»، «مکان»، «پیرنگ»، «صدای راوی» و «شخصیت» را در ساخت و پرداختی  مدرنیستی و ذهنی عرضه می‎کند و کیفیت پردازش این مولفه‎ها است که لایه‎های متکثر معنایی و معرفتی را تولید می‎کند و دوری از جزمیت‎های پیشامدرن را رقم می‎زند.   آل‎احمد از جمله نخستین نویسندگان ایرانی بود که کوشید روایت ذهنی را در داستان فارسی محقق کند و در برخی از آثارش به این نوع روایت روی آورد. در پژوهش حاضر، با توجه به چارچوب نظری فوق،  نخستین و آخرین تلاش آل‎احمد را در این حوزه، در داستان‎های بچه مردم(۱۳۲۷) و شوهر آمریکایی(۱۳۵۰)، بررسی و تحلیل کرده‎ایم تا میزان توفیق او را در عرضه زیبایی‎شناسی نوین روایت ذهنی نشان دهیم و نیز میزان سازگاری مبانی اندیشه او را با معرفت‎شناسی این گونه روایت معلوم کنیم. 

Keywords:

: آل‎احمد , روایت ذهنی , زیبایی‎شناسی , معرفت‎شناسی , زبان