افزایش تولید شیر، اسیدهای چرب غیراشباع و اسید لینولئیک کونژوگه شیر گاوهای شیرده هلشتاین با استفاده از موننسین

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: اسید چرب لینولئیک کنژوگه (CLA) موجود در چربی شیر تاثیر مثبتی بر سلامت قلب و عروق دارد لذا تلاش ها بر افزایش این اسید چرب در شیر گاو متمرکز شده است. نشان داده شده است که یونوفرهایی از جمله موننسین در تغذیه گاوهای شیرده سبب افزایش عملکرد تولید شیر و توان ایمنی بدن می شوند. علاوه بر آن احتمالا موننسین با تاثیرات مفید بر تولید شیر و توان ایمنی بدن، بر ترکیب شیر و الگوی اسیدهای چرب شیر گاوهای شیری نیز موثراست. بنابراین هدف اصلی از اجرای این آزمایش، بررسی تاثیر موننسین بر تولید، ترکیب و الگوی اسیدهای چرب شیر در گاوهای هلشتاین است. مواد و روش ­ها: ۴ راس گاو شیرده هلشتاین چند شکم زا (میانگین زایش ۳/۵)  با میانگین وزنی۱۴ ± ۵۰۷ و روزهای شیردهی ۱۶± ۹۱ روز در قالب یک طرح مربع لاتین چرخشی (گردان) ۴× ۴ به طور تصادفی به چهار جیره آزمایشی اختصاص داده شدند. جیره های آزمایشی شامل سطوح ۰، ۲۵۰، ۳۵۰ و ۴۵۰ میلی گرم موننسین در کیلوگرم ماده خشک جیره بودند. هر گاو در طی ۴ دوره، تمام جیره های آزمایشی را دریافت کرد. طول هر دوره آزمایشی ۲۱ روز بود که ۱۴ روز اول هر دوره برای سازش پذیری گاوها و ۷ روز آخر برای جمع آوری داده ها در نظر گرفته شد. جیره های غذایی با استفاده از نرم افزار  NRC(۲۰۰۱) متعادل شدند. نسبت علوفه به کنسانتره در هر چهار جیره، ۴۴ به ۵۶ درصد بود. گاوها روزانه دو بار دوشیده شدند و رکورد هر دو وعده به عنوان رکورد روزانه ثبت می­شد. نمونه های خوراک و پس آخور برای ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، چربی خام، NDF آنالیز شدند. تولید شیر نیز در دوره ۷ روزه جمع آوری داده ها به صورت روزانه ثبت گردید. در روزهای ۱۷ و ۱۸ هر دوره آزمایشی نمونه گیری از شیر انجام شد. الگوی اسیدهای چرب  نمونه شیر در آزمایشگاه تغذیه اداره دامپزشکی ایلام با دستگاه گاز کروماتوگرافی تعیین شد. یافته­ ها: نتایج این تحقیق نشان داد افزودن موننسین تولید شیر خام و شیر تصحیح شده برای ۴ درصد چربی را به طور معنی داری افزایش داد (۰/۰۵>p). همچنین موننسین، غلظت اسیدهای چرب کوتاه زنجیر در چربی شیر را کاهش داد اما بر غلظت اسیدهای چرب متوسط زنجیر و بلند زنجیر اثر معنی داری نداشت. افزودن موننسین غلظت اسیدهای چرب اشباع را کاهش و غیر اشباع های ۱۸:۱ (امگا-۹) و ۱۸:۱ (ترانس-۹) و اسید لینولئیک کونژوگه (سیس۹-، ترانس-۱۱) شیر را افزایش داد. نتیجه­ گیری: در مجموع  این پژوهش نشان داد موننسین سبب افزایش تولید شیر، غلظت اسیدهای چرب غیراشباع، اسید لینولئیک کونژوگه چربی شیر و کاهش غلظت اسیدهای چرب کوتاه زنجیر و اسیدهای چرب اشباع در چربی شیر می شود.

Keywords:

CLA , Milk fatty acid composition , Milk production , Monensin , اسید لینولئیک کونژوگه , الگوی اسیدهای چرب شیر , تولید شیر , موننسین