فراترکیب پژوهش نشاط اجتماعی در ایران: ارائه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه (بررسی کلیه مقالات ۲۰ ساله علمی پژوهشی سال های ۹۸-۱۳۷۸)

شادی و نشاط اجتماعی به منزله یکی از موضوعات و نیازهای مهم هر جامعه تلقی شده که نقش تعیین کننده ای در تامین سلامت فرد و رفاه اجتماعی دارد. اصول پنج گانه جامعه شناختی تحلیل دورکیمی نشاط اجتماعی به مثابه پدیده اجتماعی عبارت اند از:"چیستی"، "الگوهای اجتماعی"، "همبسته ها"، "پیشایندها" و "پسایندهای آن". تحقیقات فراوان، متنوع و متعددی در حوزه نشاط اجتماعی در ایران، طی بیست سال گذشته انجام شده که ضرورت انجام تحقیق فراترکیب در این خصوص را فراهم می نماید. هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه در تبیین نشاط اجتماعی در ایران خواهد بود. تحقیق حاضر از نوع "فراترکیب" خواهد بود. فراترکیب نوعی روش تحقیق کیفی است که در آن تحقیقات کیفی درهم آمیخته شده و در نهایت تفسیری نواز مجموعه آن ها پدید می آید. اطلاعات تحقیق حاضر با استفاده از چهار منبع اینترنتی پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه اطلاع رسانی نشریات علمی ایران، پایگاه مجلات تخصصی نور، پرتال جامع علوم انسانی جمع آوری شده است. در مجموع ۲۵۱ مقاله بر اساس نه کلیدواژه های «شادی»، «نشاط»، «شادمانی»، «شادکامی»، «شادابی»، «شادمانی اجتماعی»، «شادکامی اجتماعی»، «شادابی اجتماعی» و «نشاط اجتماعی» شمارش و شناسایی گردید. یافته های تحقیق حاضر نشان از روندی افزایشی و همچنین سریع و شتابان (خصوصا در دهه دوم پژوهش) در تولید دانش و پژوهش نشاط اجتماعی در ایران طی ۲۰ سال (سال های ۱۳۷۸ تا بهمن ماه ۱۳۹۸) داشته است. نتایج استفاده از روش"فراترکیب" تحقیق را قادر به "ارائه چارچوب و الگویی جامع و یکپارچه تبیین نشاط اجتماعی در ایران" نموده است. بر اساس مدل پیشنهادی نشاط اجتماعی قابل تفکیک در پنج بخش به ترتیب فراوانی شامل پیشایندها (۶۳ درصد)، وضعیت (۱۴ درصد)، پسایندها (۱۳ درصد)، کلیات (۸ درصد) و همبسته ها (۲ درصد) گزارش و طبقه بندی شده اند. شرایط و عوامل موثر بر نشاط اجتماعی در ایران در هفت دسته اصلی شمارش شده اند. بیشترین فراوانی عوامل موثر فرعی بر نشاط اجتماعی عبارت اند از دینداری (۲۹ مقاله)، سرمایه اجتماعی (۲۴ مقاله)، اعتماد اجتماعی (۱۱ مقاله)، امنیت اجتماعی (۱۰ مقاله)، سرمایه فرهنگی (۹ مقاله)، احساس محرومیت نسبی و طبقه اجتماعی (۸ مقاله)، احساس مقبولیت اجتماعی، آنومی، هوش معنوی و عزت نفس (هرکدام ۷ مقاله). کارکردهای نشاط اجتماعی در ایران در شش دسته اصلی طبقه بندی شده اند. بیشترین فراوانی اثرات فرعی نشاط اجتماعی عبارت اند از سلامت عمومی (۷ مقاله)، رضایت زناشوئی (۴ مقاله)، موفقیت تحصیلی (۸ مقاله) و رضایت شغلی (۳ مقاله).

Keywords:

نشاط اجتماعی , پدیده اجتماعی , تحقیق فراترکیب , مجلات علمی