بازشناسی تمایزات فضایی-هندسی بناهای مذهبی شهر کرمان(مقایسه تکایا و مساجد دوره قاجار)

پژوهشهای متعددی بهصورت مجزا، ویژگیهای معماری مساجد و تکایا را موردبررسی قرار داده اند بااینحال مقایسه بین این دو بنا به عنوان دو فضای مذهبی که از الگوی حیاط مرکزی در آنها استفادهشده، چندان موردتوجه نبوده است. در این پژوهش تفاوتهای فضایی- هندسی تکایا و مساجد قاجار در شهر کرمان مورد تحلیل قرار میگیرد. در این مورد دو سوال مطرح میشود: -۱چه تفاوتهای فضایی- هندسی بین تکایا و مساجد قاجار در شهر کرمان وجود دارد؟ -۲ نقش حیاط در مساجد با تکایا چه تفاوتهایی دارد؟ برای پاسخ به دو سوال پژوهش، ۳ بنای مسجد و ۳ بنای تکیه مرتبط با سبک قاجار در شهر کرمان انتخاب و وجوه مختلف شکلی آنها مقایسه میشوند. نتایج حاکی از اهمیت فضای بسته مساجد نسبت به تکایا است و درعین حال حیاط تکایا ماهیت درونگرای حیاط مساجد را در خود ندارد و به همین منظور کنجهای آنها بدون واسطه به فضای شهری باز میشود. به طور خلاصه در مساجد فضای سرپوشیده در درجه اول اهمیت و فضای حیاط در خدمت آن است اما برعکس آن در تکایا، فضای سرپوشیده فاقد وسعت و عمق لازم بوده و در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

Keywords:

تکایا , مساجد , قاجار , شهر کرمان