سیری در شطحیات احمد عزیزی

یکی از حوزه های زبان و ادبیات فارسی عرفان است، که تاثیر آن در عصر معاصر کاملا مشهود است. پیدایش شعر عرفانی فارسی تحولی بزرگ در تاریخ ادب پارسی و سیر تصوف اسلامی به شمار می رود ، چرا که در اینجا از یک سو مفاهیم و تعالیم عرفانی به زبان فارسی مجال بروز و ظهور بیشتری یافت و بخشی از مهم ترین آثار عرفانی شعر معاصر فارسی پدید آمد و از سوی دیگر افق های تازه ای بر روی شاعران معاصر گشوده شد و دریافت ها و مفاهیم عرفانی دستمایه این سخنوران گردید و مضامین بلند و متنوعی در شعر فارسی شکل گرفت؛ اما تاثیرپذیری شاعران معاصر از این جریان فکری متفاوت بود؛ برخی از آنان شعر را به طور کامل برای بیان مفاهیم و دریافت های صوفیانه به کار بردند و آثار محض عرفانی پدید آوردند و عده ای دیگر به طرح اصطلاحات و مطالب عرفانی درکنار دیگر مضامین و مفاهیم پرداختند. یکی از این شاعران بزرگ معاصر احمد عزیزی است، که آثار وی سرشار از مفاهیم عرفانی و شخصیت های عرفانی است. «شطحیات» یکی از این اصطلاحات عرفانی است و از موضوعاتی است که در گذشته در نثر فارسی مطرح شده است که دارای ساختار خاص خود می باشد که درواقع تشریح رمز و رازی است که توصیف کننده وصف حال و شدت وجد گوینده آن می باشد و در ظاهر معنای خلاف شرع از آن استنباط می شود. شطح واقعیت و حقیقت اعتقادات عارفان صوفیه است که بر زبان آنها جاری می شود. این جستار به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای صورت گرفته است، و هدف اصلی این پژوهش بازتاب شطحیات در آثار احمد عزیزی با محوریت کتاب «یک لیوان شطح داغ» است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که شطح در شعر عزیزی بازتاب گسترده ای دارد و حاکی از اندیشه های عرفانی این شاعر گرانقدر معاصر است.

Keywords:

عرفان , شطحیات , ادب معاصر , یک لیوان شطح داغ , احمد عزیزی