مقایسه دیدگاه کلامی شیخ بهایی و خواجویی در افضلیت قرآن، با استناد به رساله تبصره الاخوان

عصر صفویه دوره شکوفایی و ترویج مباحث کلامی، و پاسخ به شبهه های نو و نقد دیدگاه هایی در موضوعات مختلف، از جمله حدیث ثقلین درباره افضلیت قرآن و اهل بیت (ع)، است که همین مباحث باعث نوشتن رساله هایی شد. رساله تبصره الاخوان فی بیان اکبریه القرآن خواجویی درباره احادیث متواتر ثقلین با تاکید بر افضلیت و اکبریت قرآن بر اهل بیت (ع) به عنوان ثقل اکبر، و بیان نظر عالمان و پاسخ به شبهات آنها است. با مبنا قراردادن این رساله کوشیده ایم دیدگاه شیخ بهایی و خواجویی را مقایسه کنیم. شیخ بهایی می گوید از نظر ادبی و فنون بلاغت ثقل اکبر و اصغر بیان شده در این احادیث به صورت لف و نشر مشوش مبهم است و متواتر نیست. منظور از قرآن ناطق همان کلام ناطق است. پس ناطق بر صامت افضلیت دارد. ولی در مقابل، خواجویی دلیلی نمی بیند که ثقل اکبر و اصغر مشوش و مبهم باشد و تواتر این احادیث را اثبات می کند و قرآن را ثقل اکبر می داند، ناطقان قرآن را مفسر قرآن معرفی می کند و معتقد است هدایت کننده و پیروی شده منزلت والاتری از هدایت شونده و پیروی کننده دارد.

Keywords:

قرآن , اهل بیت (ع) , حدیث ثقلین , افضلیت , ثقل اکبر , ثقل اصغر