بررسی اختلاف قرائات پنج نسخه خطی قرآن کریم از قرن هشتم هجری درکتابخانه آستان قدس رضوی

علم قرائت یکی از علوم مهم قرآنی قلمداد می شود. یکی از مباحث بسیار مهم در موضوع قرائت، این است که آیا همه قرائت های گوناگون قرآن کریم که از قراء مشهور روایت شده، معتبر و حجت است یا تنها یک قرائت حجت است. به دلیل اهمیت بالای مسئله اختلاف قرائات که در مواردی موجب اختلاف حکم می شود و بر اساس ادله عقلی و نقلی ثابت شد که قرآن به قرائت واحد نازل شده است. حال بهترین و معقول ترین راه برای شناخت آن قرائت واحد که باید متصف به تواتر نیز باشد؛ تحقیق میدانی و بررسی قرائت مضبوط در مصاحف قرون گذشته می باشد تا قرائت متواتری که از پیامبر ۶ به ما رسیده شناخته شود. لذا این پایان نامه، بر اساس روش کتابخانه ای و بررسی نسخ بر آن است که کشف کند که اکثریت مصاحف خطی گذشته با کدام قرائت بیشترین انطباق را دارد. ازجمله نتایج به دست آمده از بررسی پنج نسخه مورد نظر این است که از ۱۰۰ کلمه اختلافی در ۵ نسخه قرآن خطی، در مجموع،۱۶ مورد موجود نبود؛ در ۶۷ مورد هر دو قرائت اختلافی در نسخه ها ثبت شده که ۷ مورد بدون ترجیح بوده، در ۱۵ مورد ترجیح به خلاف قرائت عاصم به روایت حفص و در ۴۵ مورد ترجیح نسخ به قرائت موافق با قرائت عاصم می باشد. از مجموع ۵۰۰ مورد بررسی شده ۲۰ مورد مخالفت با قرائت عاصم به روایت حفص،۱۳۹ مخالفت با ابو عمرو،۱۵۲ مخالفت و ابن عامر،۱۵۳ مخالفت با ابوجعفر،۱۵۹ مخالفت با نافع و خلف و حمزه،۱۶۰ مخالفت با یعقوب،۱۶۶ مخالفت با کسایی و ۱۷۸ مخالفت با ابن کثیر یافت شد؛ بنابراین کمترین مخالفت در بین نسخه های پنج گانه با قرائت عاصم به روایت حفص می باشد و بیشترین مخالفت با ابن کثیر. در نتیجه این نسخه های پنج گانه بیشترین انطباق را با قرائت عاصم به روایت حفص دارد

Keywords:

اختلاف قرائت , نسخه خطی , قاری دهگانه , تطبیق قرائت