تکثیر کشت بافتی گیاه مرزه سهندی (Satureja sahandica Bornm) یک گونه با ارزش دارویی

 مرزه سهندی (Satureja sahandica Bornm) یکی از گونه ­های بومی ایران است که دارای متابولیت­های ثانویه با ارزشی است. ارزش بالای مواد موثره گیاه دارویی مرزه سهندی باعث شده است که نیاز به روش­هایی برای تکثیر سریع و مطمئن مانند کشت سلول و بافت احساس شود. به همین دلیل در این تحقیق بهینه سازی یک روش تکثیر درون شیشه­ ای برای گیاه مرزه سهندی انجام شد. ابتدا ریز نمونه ها از کشت گیاهچه­ های بذری استریل تهیه شدند. تیمارهای تنظیم کننده رشد گیاهی مورد استفاده برای کالوس زایی در محیط کشت MS شامل ترکیبات ۲,۴-D در سه سطح همراه  با BA (بنزیل­آدنین) در چهار سطح و یا ترکیب NAA در دو سطح به همراه با BA در پنج سطح بودند. همچنین تیمار  BA در پنج سطح برای شاخه زایی کالوس­ها استفاده شد. ریز نمونه ­ها تحت تاثیر ترکیبات تنظیم کننده­ های رشد گیاهی متفاوت عکس العمل­های کال­زایی متفاوتی را نشان دادند. ترکیب یک میلی گرم در لیتر ۲,۴-D به اضافه یک میلی گرم در لیتر BA و ترکیب ۵/۰ میلی گرم در لیتر NAA به همراه ۵/۰ میلی گرم در لیتر BA  بالاترین میزان القاء کالوس زایی (%۱۰۰) را نشان دادند. کالوس های تولید شده سبز رنگ و دارای ساختار کروی و بافتی سفت و فشرده بودند. همچنین بیشترین تعداد شاخه های باززا شده (سه نوشاخه) از کالوس­ها مربوط به غلظت­های ۴ و ۵ میلی گرم بر لیتر BA بود. این نتایج می­تواند به عنوان یک روش ساده و مناسب در باززایی گیاه مرزه سهندی برای ریز ازدیادی در شرایط درون شیشه ای و یا انتقال ژن مورد استفاده قرار گیرد.

Keywords:

کالوس , کشت بافت , گیاهان دارویی , مرزه سهندی