مروری بر کاربرد ضرب المثل در خمسه نظامی با تکیه بر مثنوی خسرو و شیرین

ضرب المثل ها یکی از مهم ترین بخش های ادبیات به شمار می آیند. شناخت و آشنایی با مفهوم ضرب المثل می تواند به خوانندهکمک کند تا مطالب طولانی و سخت را با جمل های کوتاه و رسا دریافت کند. بسیاری از مطالبی که شخص باید زمان طولانی برایفهماندن آن به مخاطب صرف کند با استفاده از ضربالمثل به راحتی بیان می شود. شاعران در بسیاری از موارد به خاطر زیبایی وموجز و مختصر بودن و البته رساندن بهتر مطالب از آن بهره برده اند. در این پژوهش بعد از مطالعه خسرو و شیرین، ابیاتی را که درآنها از ضرب المثل استفاده شده است استخراج شد و پس از نکته برداری از کتاب های مرجع ضرب المثل هایی که اکنون نیز مورداستفاده قرار می گیرند و رواج دارند، جدا شد. هدف از این پژوهش استخراج ضرب المثل های رایج در زبان فارسی که در خسرو وشیرین نظامی نیز استفاده شده است، می باشد. نظامی شاعر داستان سرای قرن ششم یکی از موفق ترین شاعران این قرن می باشدکه در بسیاری از ابیات خویش از ضرب المثل بهره برده است. نظامی در خسرو و شیرین یکی از مهم ترین مسائل بشر یعنی عشق رابه زیبایی به تصویر می کشد و در مسیر این داستان سرایی از ضرب المثل های بسیاری بهره می برد. بررسی های این پژوهش نشان دادکه در حدود ۷۵ ضرب المثل رایج در زبان فارسی در بین ابیات نظامی در خسرو و شیرین یافت شد.

Keywords:

زبان فارسی , نظامی , خسرو و شیرین , ضرب المثل , ضرب سالمثل رایج.