آموزه های اخلاق عملی در شعر بیدل دهلوی

برای اخلاق تعریف هایی ارائه شده است که هدف اصلی از آن دست یابی به موفقیت است. نقش اخلاق در زمینه رابطه بادیگران بسیار مهم است و به همین علت تعلیم هایی به انسان داده شده است که این تعلیم ها می تواند از جانب گروه خاصیاز افراد جامعه از جمله شاعران و نویسندگان به دیگران باشد. اخلاق از دیر باز و در عصرهای مختلف در ادبیات فارسیجایگاه مخصوص داشته است.بی شک ایران عصر صفویه، یکی از تاثیرگذارترین دوره های تاریخی و اجتماعی این سرزمین است .فرهنگ ، هنر و ادبی اتایران شاهد تحولات و تغییراتی شد، از جمله رسمی شدن مذهب شیعه در بین مردم و راه یافتن شعر از دربار به کوچه وبازار و مردمی شدن شاعران، باعث شد که نویسندگان در نوشته های خود بیشتر به مسائل اخلاقی بپردازند، از آن دستهشاعران، بیدل را می توان نام برد. در این مقاله بر آن هستیم که به بررسی جایگاه تهذیب اخلاق عملی در اشعار بیدل دهلوی بپردازیم. از نظر بیدل علم اخلاق،اصلی بنیادین و رکنی اساسی در حفظ و توسعه روابط و مناسبات صحیح انسانی است. از آنجایی که شعر بیدل سخت متاثراز عرفان و حکمت اسلامی است، به این نکته اهمیت میدهد که اهل هنر و ادب را هشدار دهد و بر حذر دارد که مبادا گوهرپاک انسان به اخلاق قبیح و نکوهیده روی آورد و از اعمال زیبا و پسندیده دوری کند. نکته دیگر اینکه این شاعر عارف بهاین دلیل در اشعارش به تهذیب اخلاق اهمیت میدهد تا زمینه ای باشد برای دریافت تجلی خداوند در دلش، او معتقد استکه از این طریق میتوان دل را صفا داد و به دیدار معبود رسید.

Keywords:

حکمت عملی , تهذیب نفس , اشعار بیدل