اثربخشی آموزش برنامه تاب آوری بر استرس فرزندپروری مادران دانش آموزان دختر با اختلال فلج مغزی

فلج مغزی به­عنوان یکی از شایع­ترین اختلال­های حرکتی بوده که عملکرد خانواده را با مشکل مواجه می سازد. یکی از رایج ترین مشکلاتی که والدین این کودکان با آن مواجه هستند، استرس فرزندپروری است. این والدین به­ویژه مادران برای کنار آمدن با ناتوانی فرزندان و کاهش استرس­های خود، نیازمند حمایت­های روانی و اجتماعی هستند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف آموزش برنامه تاب­آوری بر استرس فرزندپروری مادران دانش­آموزان دختر با اختلال فلج مغزی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی مادران دارای فرزند دختر با اختلال فلج مغزی مشغول به تحصیل در پایه­های اول تا ششم دوره ابتدایی (۷ تا ۱۲ سال) مدرسه استثنایی پویش واقع در شهر تهران در سال تحصیلی ۴۰۰-۱۳۹۹ تشکیل دادند. از این جامعه آماری، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد ۳۰ نفر، پس از احراز ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش (۱۵ نفر) و کنترل (۱۵ نفر) قرار گرفتند. در این پژوهش از روش شبه آزمایشی با طرح پیش­آزمون، پس­آزمون و آزمون پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. از هر دو گروه؛ پیش آزمونی برای تعیین وضعیت تاب­آوری و استرس فرزندپروری آنان به عمل آمد. سپس گروه آزمایشی طی ۱۲ جلسه، برنامه آموزشی تاب­آوری را  دریافت کردند، پس از گذشت دو ماه، آزمون پیگیری در هر دو گروه اجرا شد. ابزار پژوهش مقیاس استرس فرزندپروری بری و جونز (۱۹۹۵) و مقیاس تاب­آوری کانر و دیویدسون (۲۰۰۳) بود. تجزیه و تحلیل داده­های حاصل از پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته انجام شد. نتایج نشان داد که در متغیر استرس فرزندپروری، کاهش معناداری در پس­آزمون و پیگیری گروه آزمایش رخ داده است، این تفاوت با در نظر گرفتن سطح ۰.۰۱P≤ (سطح معناداری تصحیح شده در آزمون بنفرونی برای سطح معناداری ۰۵/۰) معنادار می­باشد. بنابراین، تاثیر آموزش تاب­آوری بر کاهش استرس فرزندپروری معنادار بوده و اثر آن پس از گذشت دو ماه همچنان پایدار بود. 

Keywords:

فلج مغزی , مادران , تاب آوری , استرس فرزندپروری