مقایسه آراء اندیشمندان (ابن سینا، فارابی و دکارت) در مورد تعلیم و تربیت

چکیدهتعلیم و تربیت فعالیتی است که ریشه در تاریخ آفرینش بشر دارد. مساله ی تربیت به عنوان فرایندی هدفمند که پیشرفت نسل بشر را عهده دار است مستلزم نظریه ای است که بتواند بر اساس آن آرمانها، اصول و روش های خود را به خوبی تبیین و تربیت را در عمل هدایت نماید. در تحقیق حاضر با توجه به احساس خلا چنین نظریه ای در تربیت تلاش گردیده با استفاده از روش مقایسه ای - تحلیلی از روش بردی و مطالعه مبانی فلسفی- تربیتی سه فیلسوف بزرگ ابن سینا، کانت و فارابی، به پاسخ سوالات تحقیق که عبارتند از: الف- سوال اصلی: ابن سینا، کانت و فارابی در نظریات تربیتی چه وجه اشتراک و افتراقی دارند؟ ب- سوالات ویژه: ۱- اصول، روشها و اهداف تربیت از نظر ابن سینا، کانت و فارابی چیست؟ ۲- دیدگاه ابن سینا، کانت و فارابی در مورد مفاهیم اساسی تربیت چیست؟از روی آثار به جا مانده از این سه فیلسوف و آثار غیرمستقیم که توسط محققین داخل و خارج کشور در این زمینه نگاشته شده، استخراج شود. در بررسی آرای تربیتی این سه فیلسوف به این نتیجه رسیدیم که هر کدام بنابر دانش و بینش و جهان بینی و تفکرات فلسفی خود اصول و اهدافی و روشهایی را برای تعلیم و تربیت در نظر گرفته اند و اندیشه های معینی درباره ی تعلیم و تربیت بیان کرده اند. نگاه کانت به تربیت در تمام جوانب، نگاهی حاکی از سیطره دید انسانی و طبیعی به دور از هرگونه تصور متعالی و توجه الهی است. بنابراین تربیت نه تنها در روشها بلکه در اهداف و برنامه های خود نیز محتاج به دین و توجه متعالی نیست. ولی ابن سیناو فارابی به دنبال آن هستند که از راه تعلیم و تربیت، انسان را به خدا برساند و در این راه از تمام علوم و معارف بشری استفاده می کند. وجه ممتاز اندیشه ابن سینا و فارابی نسبت به کانت این است که آراء ایشان رنگ دینی دارد و دین سازنده تفکرات و مبنای اصلی تعلیم و تربیت آنان است. این مبنای اصلی به عنوان چتری بر اصول، اهداف، برنامه، روش و. . . تعلیم و تربیت آن دو سایه افکنده است و آنها را هدایت و راهنمایی می کند.

Keywords:

ابن سینا , فارابی , دکارت , تعلیم و تربیت