زیباشناسی محتوایی مرثیه های عاشورایی شریف رضی و نصرت اردبیلی

اشتراک‎های متعدد فکری، فرهنگی، دینی و مذهبی و بهره‎گیری از منابع مشترک معرفتی و اسلوب اختصاصی کاربرد و ارائه آن ها در ارتباطات کلامی زبان فارسی و عربی، در آثار علمی و ادبی گویندگان آن‎ها، وجوهی از همانندی‎ها، ناهمانندی‎ها و اثرپذیری‎ها و ویژگی‎ها و سبک‎های اختصاصی را به وجود می‎آورد. یکی از مصادیق بارز این مدعا موضوع ادبیات عاشورایی و مرثیه سرایی در این دو زبان است. بر این باور، این مقاله به شیوه تطبیقی و برمبنای روش توصیفی و مبتنی بر کاوش کتابخانه‎ای به مقایسه سنجشی چندسویه مرثیه‎های نصرت اردبیلی، از شاعران عارف مسلک عهد قاجار و سید رضی پرداخته و به این نتایج کلی دست یافته است که مرثیه‎های این دو شاعر شیعی دارای همانندی‎هایی متاثر از منابع واحد در بیان ابعاد مختلفی از واقعه کربلا مثل توصیف شجاعت‎ها، مظلومیت‎ها، مرارت‎ها و احوالات امام حسین (ع) و یاران او و ویژگی‎های سپاهیان یزید هستند و به اعتبار ویژگی‎های هنری و زبانی و رویکردهای توصیفی و تصویرسازی‎های فردی، ناهمانندی‎هایی دارند که از آن جمله‎اند: نوع قالب‎های شعری، ترفندهای آرایه‎ای، صور معانی و فضاهای احساسی حاکم بر اندیشه شاعر و هر یک از آن ها نیز به موضوع‎های خاص و ویژه‎ای پرداخته‎اند که رویکرد فردی و اسلوب هنری و زوایای باوری و عاطفی - اعتقادی هر یک را به نمایش گذاشته است.

Keywords:

شریف رضی , نصرت اردبیلی , ادبیات تطبیقی , زیباشناسی محتوایی , مرثیه