تبیین عوامل موثر بر توزیع منافع تغییر کاربری زمین با استفاده از چارچوب برنامه ریزی ارتباطی

تغییر کاربری زمین شهری از جمله موضوعات اساسی مطرح در شهرسازی است که پژوهشگران بسیاری از جنبه های مختلف بویژه از بعد فضا به آن پرداخته اند ولی موضوعی که در پژوهش های مختلف مورد غفلت واقع گردیده آن است که تحلیل جنبه هاب مختلف تغییر کاربری زمین تنها محدود به عوامل کلاسیک و فضایی نبوده و به دلیل وجود منافع گوناگون در تغییر کاربری زمین، ذی نفعان فراوانی با هدف کسب منافع از این فرایند، در تحولات زمین شهری موثر واقع می شوند. بر این اساس نگارش این مقاله با هدف کاربست چارچوب برنامه ریزی ارتباطی در شناسایی و تبیین عوامل موثر بر توزیع منافع تغییر کاربری زمین صورت پذیرفته چرا که برنامه ­ریزی ارتباطی به عنوان یکی از نظریات عمومی برنامه­ ریزی شهری عمده توجه خود را معطوف به توزیع مناسب منافع میان ذینفعان نموده است. در این پژوهش پس از تدوین شاخص­های مطالعه حاصل از مطالعات نظری، با استفاده از رویکردی کمی و روش تحلیل عاملی اکتشافی به شناسایی و تبیین عوامل موثر بر توزیع منافع تغییر کاربری زمین بر مبنای مصوبات کمیسیون ماده ۵ شهر اهواز (به عنوان یکی از مراجع رسمی تغییر کاربری زمین در نظام برنامه ­ریزی شهری) پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می­دهد ۹ عامل با میزان واریانس تجمعی ۸۵۱/۷۰ درصد، تبیینی مناسب از توزیع منافع تغییر کاربری ارایه می­دهند که در این میان عامل «مشروعیت میانجیگری برنامه­ریزان و تصمیم­گیران» دارای بیشترین اثر است.

Keywords:

Land Use Change , Interests Distribution , Exploratory Factor Analysis , Ahwaz City , تغییر کاربری زمین , توزیع منافع , تحلیل عاملی اکتشافی , شهر اهواز